به گزارش یزدرسا به نقل از اردکان گويا، محقق اردکانی در خصوص نحوه عزاداری مردم اردکان در قدیم گفت: در محرم عصر هر روز دسته‌های سینه‌زنی از منازلی که مجلس روضه‌خوانی برپا بود، حرکت می‌کرد و در حسینیّه‌ی محلّه‌ خود که در اصطلاح محلّی به آن میدان می‌گفتند، مراسم سینه‌زنی پایان می‌یافت. هر روز نیز اشعار مخصوص به خود داشت و شعر روز اوّل محرّم به این شرح بود.

شد محرّم تا ببارد سیل خون از دیده‌ها

از بــرای ماتــــم شــاه شهیــد کـــربلا

مراسم اصلی از شب ششم شروع می‌شد و کار نخل‌‌بندی و سقّاخانه‌بندی و حتّی تکیه‌بندی تا روز پنجم ادامه داشت و همه سعی می‌کردند حسینیّه را برای شب ششم که مراسم تعزیه‌خوانی (شبیه) برگزار می‌شود، آماده کنند.

وی در خصوص مراسم تعزیه خوانی افزود: یکی از مراسم بسیار پررونق در اردکان، تعزیه خوانی بود. هر شب یک تعزیه در حسینیّه‌ بازارنو و یک تعزیه در حسینیّه‌ی کوشکنو برگزار می‌شد. عصر بعضی از روزها نیز تعزیه‌ای در حسینیّه‌ چرخاب برگزار می‌شد. تعزیه‌ها از شب ششم تا شب دهم به‌ترتیب عبارت بود از شبیه حر، شبیه مسلم، شبیه علی اکبر(ع﴾، شبیه عبّاس﴿ع﴾ و درشب عاشورا نیز شبیه امام﴿ع﴾ اجرا می‌شد.

تعزیه‌های دیگر نظیر شبیه فرنگی که در شب یازدهم اجرا می‌شد، شبیه مختار، شبیه شهربانو، شبیه قاسم،شبیه طفلان مسلم، شبیه قلعه‌ی خیبر، شبیه امام موسی بن جعفر﴿ع﴾، شبیه متوکّل و غیره که در سایر ایّام و فرصت‌های مناسب برگزار می‌شد.

محقق اردکانی عنوان کرد: در تعزیه خوانی رقابت شدیدی بین دو محلّه وجود داشت و هر یک سعی می‌کرد، خواننده‌ی بهتری را برای تعزیه پیدا کند. البتّه اکثر تعزیه خوان‌ها از خارج از اردکان دعوت می‌شدند و کم‌تر از اهالی اردکان بودند. اسب تعزیه هم مخصوص بود. زیرا دور زدن دورِ کلک، آن هم با سرعت بسیار زیاد و نرفتن داخل جمعیّت، مهارت خاصّی را می‌طلبید و حتّی در پیدا کردن اسب هم رقابت وجود داشت و دور زدن اسب را «کلک رفتن» می‌گفتند. برای تأمین نور حسینیّه در وقت تعزیه از آتش «کلک» استفاده می‌کردند و در هنگام حسّاس شدن موقعیّت در تعزیه، آتش را تیز می‌کردند.

وی در خصوص کلک گفت: کَلَک عبارت است از یک دایره یا هشت ضلعی خشتی یا آجری به قطر تقریبی ۲ متر و ارتفاع ۵/۲ متر که در وسط آن سوراخی از پایین به بالا تعبیه شده بود. هیزم‌هایی که در روز اوّل محرّم جمع‌آوری کرده بودند، دورِ کلک می‌ریختند و مقدار اضافی آن را در محلّ دیگری جمع‌آوری می‌کردند تا هر شب به اندازه‌ی نیاز به داخل حسینیّه حمل کنند.

علی سپهری در پایان گفت: تأمین نور حسینیّه هم بسیار جالب بود. در مواقع حسّاس با اضافه کردن هیزم، نور حسینیّه را افزایش می‌دادند و در وقت مصیبت با کم کردن آتش تاریکی و حالت عزا به حسینیّه می‌دادند. مراسم تعزیه از ساعت ۱۰ الی ۱۱ شب شروع می‌شد و تا اذان صبح، بلکه بیشتر ادامه داشت. مراسم تعزیه به دستور حضرت آیت‌اللّٰه خاتمی از سال ۱۳۴۰شمسی تعطیل شد؛ ولی در سال‌های اخیر به صورت بسیار محدود در حسینیّه‌ها برگزار می‌شود.

انتهای پیام/ر