برخی از علل شکل گیری قاچاق کالا و گرایش به مصرف کالای خارجی
شکل گیری قاچاق و گرایش مردم به مصرف کالاهای خارجی در سال های اخیر، علل متفاوتی دارد؛ اما آنچه در مورد کلیت این مسئله می توان بیان کرد این است که نقش استکبار جهانی در تمامی این علل و عوامل به صورت واضح قابل نظاره است یا حمایت کرده، یا حداقل خواست او بوده که به دست دیگران صورت می پذیرد.
در این مجال کوتاه به برخی ازآن ها به اختصار اشاره می کنیم:
1- سود آوری بسیار زیاد قاچاق کالا در ایران به دلیل اختلاف قیمت این کالاها در داخل و خارج از کشور.
2- ناهماهنگی دستگاههای سیاست گذار و برنامه ریزی بدنه اجرایی کشور.
3- ضعف آگاهی کافی مردم نسبت به شناخت کالای قاچاق.
4- ضعف آگاهی کافی مردم نسبت به عواقب قاچاق و مصرف کالاهای خارجی.
5- ضعف اطلاع کافی مردم ازکیفیت پایین و خارج از استاندارد بسیاری ازکالاهای ارزان قیمت خارجی.
6- تغییر نگاه جامعه از نظام اقتصادی مبتنی برتولید به اقتصاد مصرفی.
7- همجواری ایران با کشورهای منطقه که دارای اقتصاد نامتعادلی هستند.
8- پایین بودن کیفیت برخی کالاهای داخلی نسبت به کالاهای مشابه خارجی.
9- بالابودن قیمت برخی کالاهای داخلی نسبت به کالاهای مشابه خارجی.
10- پرداخت یارانه برای کالاهای داخلی و در نتیجه پایین بودن قیمت کالاهای یارانه ای در داخل نسبت به کالاهای مشابه خارجی.
پیامد ها و آسیب های قاچاق کالا و ارز:
1-کاهش درآمد دولت: قاچاق کالا با فرار از پرداخت مالیات و تعرفه های گمرکی، توسط عوامل تجاری قانون گریز انجام می شود. این مسئله درآمد دولت را کاهش می دهد.
2- تعطیلی فعالیت های تولیدی: به دلیل هزینه های سنگین تولید و پایین بودن کیفیت برخی از تولیدات، کالاها به فروش نرفته و قدرت رقابت با کالاهای مشابه خارجی را نخواهند داشت. این امر سبب قاچاق کالاها ی خارجی شده و به تعطیلی بسیاری از کارخانه ها و کارگاه های تولیدی می انجامد.
3- خارج شدن منابع کشور: دراثر قاچاق به بسیاری از منابع درآمد دولت خسارت وارد شده و فرصت های بسیاری از جمله فرصت های ایجاد اشتغال مولد برای آحاد جامعه به خصوص برای جوانان از بین می رود.
4- تهدید ثبات اقتصادی: ثبات اقتصادی زمانی بدست می آید که دولت ابزارهای لازم برای برنامه ریزی، هدایت و کنترل عوامل مؤثردر اقتصاد را در اختیار داشته باشد. اما زمانی که امکان برآورد دقیق حجم کالاهای مورد نیاز میسر نباشد و اجناس قاچاق گسترده شود، طبیعتاً امکان برنامه ریزی و هدایت و کنترل عوامل اقتصادی و نظارت دقیق برفرآیندها فراهم نشده و در نتیجه فراز و نشیب های زیادی دراقتصاد به وجود می آید.
از دیگر پیامدها و آسیب های قاچاق، موارد زیرقابل ذکر است:
1- تضعیف تولید کنندگان داخلی
2- ایجاد درآمدهای هنگفت و نامشروع برای برخی از اقشار
3- خسارت مادی و معنوی به واردکنندگان قانونی کالا
4- ایجاد نارضایتی در بین اقشار مختلف جامعه
5- تقویت رویکرد مصرف کالاهای خارجی به جای تولیدات مرغوب داخلی
6- به خطر انداختن سرمایه گذاری مولد و پرهیز سرمایه گذاران از فعالیت های اقتصادی
ضرورت و شیوه مبارزه با پدیده شوم قاچاق کالا و ارز:
بدیهی است که هر پدیده ای که به جامعه و دولت اسلامی خسارت وارد کند و برای آن پیامدهای منفی داشته باشد، مبارزه با آن ضرورت پیدا می کند. امر به معروف و نهی از منکر که در معارف اسلامی ما برآن تاکید خاص شده است در این حوزه ها عینیت و مصداق پیدا می کند. بنابر این رسالت دینی و اجتماعی هر یک از آحاد جامعه به خصوص پیشگامان و پیشروان اجتماع اعم از روحانیون دانشگاهیان و دانشجویان اقتضاء دارد که این پدیده شوم (قاچاق کالا و ارز) را خوب بشناسند و همانطور که رهبر عظیم الشأن انقلاب فرموده اند با آن مبارزه ای بی امان و همه جانبه را سامان دهند. لذا تکلیف دینی ماست که این مبارزه را کاملاً جدی بگیریم تا انشاءا... بتوانیم اقتصادی سالم و پویا داشته باشیم. اقتصادی که همراه با عدالت بوده و کاملاً نیاز های فرهنگی اجتماعی و دینی ما را پاسخگو باشد.
باتوجه به این مطالب،کلیه دستگاه ها اعم ازدولت، قوای مقننه، قضائیه، نیروهای نظامی و انتظامی و آحاد مردم موظفندکه دراین امر حیاتی مشارکتی فعال و هوشمندانه داشته باشند. در این زمینه پرهیز از خرید و مصرف کالاهای قاچاق توصیه می شود، زیرا این امر باعث تعطیلی کارخانجات و کارگاه های تولیدی داخلی شده و موجب بیکاری صدها هزار نفر و گسترش فقر در بین میلیون ها انسان شریف نتیجه آن است.
بیانات مقام معظم رهبری در رابطه با پدیده شوم قاچاق کالا و ارز:
همه‌ى دستگاه‌هاى دولتى سعى كنند هيچ توليد غير ايرانى را مصرف نكنند، همت را بر اين بگمارند. آحاد مردم هم مصرف توليد داخلى را بر مصرف كالاهائى بامارك هاى معروف خارجى كه بعضى فقط براى نام و نشان، براى پز دادن، براى خودنمائى كردن، در زمينه‌هاى مختلف دنبال مارك هاى خارجى مي روند ترجيح بدهند. خود مردم راه مصرف كالاهاى خارجى را ببندند.
پدیده قاچاق یك عمل خلاف شرع و ضربه به اقتصاد، هویت‌ملی و برنامه‌ریزی های كشور است كه در صورت مقابله نشدن با آن، زمینه‌سازتضعیف تولید داخلی و ترویج اشتغال ناسالم خواهد بود.
دولت بايد با همكاری ساير قوا با پديده شوم‌قاچاق كالا مبارزه جدی كند.
با قاچاق و فساد مجدّانه مبارزه بشود.
تثبيت نرخ ارز و جلوگيرى ازقاچاق و مبارزه جدّى باقاچاقچيان - چه قاچاق كالاها و چه قاچاق ارز- تأثير زيادى در زندگى مردم دارد.
مناسبات اقتصادى و اجتماعى غلط يعنى چه؟ يعنى رواج قاچاق، رباخوارى، مصرف گرايىِ افراطى و گرايش به تفاخر دراستفاده از مصنوعات خارجى در مقابل نمونه هاى داخلى آن، كه معنايش اين است كه كارگرايرانى را به نفع كارگر خارجى بيكار مى كند. بايد افتخار به استفاده ى از مصنوعات داخلى در مردم و مسؤولان بيدار شود. در درجه ى اول خود مسؤولان و دستگاه هاى دولتى و قواى سه گانه و در درجه ى بعد آحاد مردم به اين نكته توجه كنند و اهميتدهند.
بايد با مفاسد اقتصادى وقاچاق مبارزه شود، به خاطر اين است كه اين پديده ها اساس پيشرفت كشور را دچار آسيب هاى جدى مى كنند.
رواج قاچاق، يك معضل بزرگ است.
يك عدّه راه قاچاق را كه راهِ بسيار ناسالمى است در پيش گرفته‌اند؛ و به مردم ظلم مى‌كنند. توليد داخلى را به شكست مى‌كشانند. به جاى اينكه به توليد روى آورند و كشور و شهر و استان خودشان را آباد كنند، به كارهاى ناسالم و خلاف قانون مى‌پردازند كه يقيناً جز فساد براى مردم، هيچ اثرى ندارد؛ اگر چهبراى خود آنها پولهاى باد آورده‌اى را به ارمغان مى‌آورد! اين هم يك معضل بزرگ است.
با پديده قاچاق بایدبه معناى حقيقى كلمه مبارزه گردد.
پديده قاچاق وقاچاق فروشی، ضربه به اقتصاد و هويّت ملى كشور و همه برنامه‌ريزي هاست. اين از لحاظ شرعى، يك عمل ممنوع و حرام قطعى است؛ چون موجب افساد است.
جاى مقابله با فسادقاچاق ، فقط مرزها نيست. جنس قاچاق را بايد دنبال كرد، تا آنجايى كه در معرض فروش قرار داده مى‌شود.
جنس قاچاق ، توليد داخلى را تضعيف،اشتغال ناسالم را ترويج و اشتغال سالم را محدود مى‌كند.
مسأله ى قاچاق حقيقتاًبراى كشور خطر است و مبارزه ی كارآمد باقاچاق يكى از خدمات بسيار بزرگ است.
سیدکاظم کمالیان
