به گزارش یزد رسا، این استان از جمله استان‌هایی است که بخش عمده‌ای از مساحت آن را بیابان و کویر تشکل می‌دهد و در مناطق معدودی از جمله کوهپایه‌های شیرکوه و مناطقی از شهرستان خاتم دارای مرتع و جنگل است که البته این مناطق نیز سال‌هاست اسیر دیو خشکسالی شده‌اند.

خشکسالی متوالی 14 سال گذشته سبب شده تا مراتع یزد به شدت دچار فقر پوشش گیاهی شوند و اکنون قسمت بسیار محدودی از مراتع از پوشش گیاهی خوبی بهره‌مند هستند که آنها نیز تحت تاثیر بهره‌برداری‌های بسیار و بی‌رویه، از مشکلاتی دیگر رنج می‌برند.

در شهرستان خاتم علاوه بر مرتع، وسعت قابل توجهی زیر پوشش جنگل است که این جنگل‌ها به مناطقی از استان فارس پیوند خورده است.

در شرایط آب و هوایی استان یزد وجود جنگل‌ها و مراتع نعمتی بزرگ برای این استان به شمار می‌روند اما این نعمت تحت تاثیر ویژگی‌های جوی و در برخی موارد بی‌توجهی‌های برخی از مردم، مورد آسیب قرار گرفته است.

افزایش چشمگیر آمار آتش‌سوزی‌های مراتع در استان یزد

تابش شدید نور خورشید و کمبود آب در مراتع سبب شده تا علوفه خشک در این مناطق به صورت گسترده پراکنده باشد و همین امر سبب آتش‌سوزی می‌شود که امسال آمار این آتش‌سوزی‌ها به شدت افزایش یافته و مقدار محدود پوشش گیاهی را نیز از بین برده است.

از آغاز فصل گرما در استان یزد، خبرها و گزارش‌های متعددی از آتش‌سوزی در جنگل‌های خاتم و مراتع ده بالا و مهریز مخابره شده که این حجم آتش‌سوزی در طول سال‌های گذشته بی‌سابقه بوده است.

البته علاوه بر شرایط ویژه آب و هوایی، عوامل انسانی در این آتش‌سوزی‌ها بسیار موثر هستند و این امر سبب شده تا یگان حفاظت منابع طبیعی، جدی‌تر وارد مسئله حفاظت از مراتع و جنگل‌ها شود.

چندی پیش روشن کردن آتش در جنگل‌های منطقه ماهور، بخش قابل توجهی از این جنگل را طعمه حریق کرد که عامل انسانی در این منطقه علت اصلی آتش‌سوزی بود و از آن پس پیگیری‌های یگان حفاظت از منابع طبیعی جدی‌تر شد و جست‌وجو و تحقیقات برای یافتن عوامل این آتش‌سوزی به سرعت آغاز شد.

دستگیری دو عامل آتش‌سوزی در جنگل‌های ماهور

شنیده‌ها حاکی از آن است که دو نفر در این زمینه دستگیر شدند اما اینکه قانون چه مجازاتی را برای آنها در نظر گرفته است، خود جای تامل دارد.

سهل‌انگاری این دو نفر، 12 هکتار جنگل را به کام آتش فرستاد، جنگلی که هر درخت آن یک ریه تنفسی برای استان سراسر کویری یزد بود اما اکنون باید دید قانون چه برخورد و مجازاتی با عاملان این آتش‌سوزی دارد.

اما مسئولان حفاظت از منابع طبیعی نیز بر این باورند که امسال میزان آتش‌سوزی‌ها نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته است و این روند نگران کننده است.

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان یزد در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در یزد اظهار داشت: طی چند ماه اخیر، شاهد آتش‌سوزی‌هایی در تنگ چنار مهریز، ده‌بالا، خاتم و ... بوده‌ایم که میزان آتش‌سوزی‌ها نسبت به قبل افزایش چشمگیری داشته است.

خشکیدگی مراتع در کنار عوامل انسانی، عامل موثری در آتش‌سوزی‌های مراتع و جنگل‌هاست

سرهنگ مهدی توکلی بیان کرد: گرمای شدید هوا، تابش مستقیم نور خورشید و خشکیدگی مراتع از عوامل اصلی آتش‌سوزی در سال جاری و سال‌های گذشته بوده است اما امسال در چند مورد آتش‌سوزی، عوامل انسانی دخیل بوده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: سال گذشته حدود چهار هکتار از مراتع و جنگل‌های یزد دست‌خوش حریق شد اما امسال این میزان به 30 هکتار رسیده است یعنی شاهد افزایش حدود هشت برابری بوده‌ایم و این وضعیت نگران کننده است.

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان یزد ادامه داد: آتش‌سوزی‌ها به طور عمده در منطقه ده‌بالا، علی‌آباد و سانیچ در شهرستان تفت، چنار ناز در شهرستان مهریز، کرخنگان، ماهور و ... در شهرستان خاتم بوده است.

وی با بیان اینکه خشکیدگی مراتع در آتش‌سوزی‌ها موثر است، تصریح کرد: اما عوامل انسانی نیز نقش بسیار موثری در این آتش‌سوزی‌ها به ویژه در سال جاری داشته‌اند، به عنوان نمونه چوپانان منطقه بعد از روشن کردن آتش‌، یا آن را همانطور رها کرده‌اند یا موفق به کنترل و مهار آن به دلیل وجود مقادیر زیادی علوفه خشک در مراتع نشده‌اند و آتش گسترش یافته و از کنترل خارج شده است.

مهار دشوار آتش‌سوزی در مناطق صعب‌العبور

وی با بیان اینکه برخی آتش‌سوزی‌ها نیز در مناطق صعب‌العبور صورت گرفته است، یادآور شد: در این مناطق میزان دسترسی ماموران یگان و سرعت عمل آنها به شدت کاهش می‌یابد و این امر سبب گسترش حریق و افزایش خسارت‌های آن می‌شود.

البته کمک‌های مردمی و اطلاع‌رسانی آنها از وقوع آتش را نمی‌توان نادیده گرفت و در اغلب موارد، اطلاع‌رسانی مردم منطقه یا حتی وارد شدن مستقیم آنها برای خاموش کردن آتش، بسیار تاثیرگذار بوده است زیرا نیروهای فعلی یگان حفاظت منابع طبیعی، به هیچ وجه پاسخگوی گسترده مراتع خشک یزد نیست.

در برخی مناطق درخواست برای ایجاد پایگاه‌های اطفای حریق داده شده اما با توجه به حجم آتش‌سوزی‌های اخیر، ایجاد سه پایگاه اطفای حریق در استان یزد بسیار ضروری است.

به گفته مسئولان امر، ایجاد پایگاه اطفای حریق یکی از ضرورت‌های اصلی در شهرستان‌های خاتم و تفت به شمار می‌رود زیرا عمده مراتع و جنگل‌ها در این مناطق قرار دارد و در بسیاری از موارد، آتش‌سوزی‌ها در مناطق صعب‌العبور رخ می‌دهد و دور بودن پایگاه‌ها از مناطق یاد شده، سبب گسترش آتش و دشواری مهار آن می‌شود اما اگر در همین مناطق صعب‌العبور، پایگاه ایجاد شود، به طور قطع در سرعت عمل ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی تاثیرگذار خواهد بود.

نیاز به بالگرد و پایگاه‌های اطفای حریق در مناطقی از استان یزد

به نظر می‌رسد با توجه به خطراتی که به شدت مراتع و جنگل‌های محدود یزد را تهدید می‌کند، در نظر گرفتن یک بالگرد برای اطفای حریق، برای استانی که حتی یک درخت و بوته برای آن نعمتی بزرگ است، درخواست بزرگی نباشد و لازم باشد مسئولان امر در مرکز این امکان را برای یگان حفاظت منابع طبیعی ایجاد کنند.

اما فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان یزد از جرائم متخلفان نیز خبر داد و گفت: سوزاندن هر بوته درمنه 1300 تومان جریمه نقدی دارد و در صورتی که روند کار به دلیل گستردگی خسارات به مراجع قضایی برسد، برای سوختن هر بوته درمنه 3600 تومان جریمه نقدی در نظر گرفته شده است.

راه‌اندازی سامانه اطلاع‌رسانی 1504 در یزد

توکلی خواستار توجه ویژه مردم مناطق مختلف استان یزد به مراتع و جنگل‌ها شد و افزود: تلفن رایگان 1504 در استان یزد راه‌اندازی شده تا مردم گزارش‌های خود را به صورت شبانه‌روزی با این سامانه در میان بگذارند.

وی یادآور شد: این شماره در هر منطقه از استان یزد بدون نیاز به گرفتن کد، قابل دسترسی است و پس از تماس مردم، ماموران به سرعت خود را به منطقه خواهند رساند.

به طور قطع هماهنگی و هوشیاری مردم می‌تواند از بروز خسارت‌ها جلوگیری کند و مراتع هر چند خشکیده و فقیر یزد را برای این استان حفظ کند.

منبع: فارس