شهرستان صدوق در آرزوی هوای پاک
به گزارش یزد رسا از صدوق، شاخص آلودگی هوا (PSI) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر منوکسید کربن – دی اکسید گوگرد – ترکیبات نیتروژن – ازن و ذرات معلق را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف می باشند را تبدیل به یک عدد بدون واحد کرده و وضعیت آلودگی هوا را بصورت کیفی در پنج سطح خوب – نسبتا مناسب – آلوده – بسیار آلوده و بحرانی نمایش می دهد.
متاسفانه مسئولین محیط زیست استان با وجود اینکه " شهرستان صدوق با بیش از ۲۴۰ واحد صنعتی ومعدنی یکی از قطب های صنعتی استان محسوب می شود" (۱) ، تاکنون از اعلام میزان آلودگی هوا و یا نصب دستگاه سنجش آلودگی هوا (که در برخی از شهرهای صنعتی و یا کلان شهرها نصب شده ) در شهرستان صدوق خودداری کرده اند.
در هر حال این یادداشت فقط به بیان گوشه ای از تاثیرات آلودگی بر سلامت انسان و دیگر جانداران می پردازد که تذکری است به آنان که حق طبیعی مردم (حق الناس) را سلب نموده اند.
هوای پاک، مصرف بهینه و انسان سالم
براساس تعاریف سازمان جهانی بهداشت ۲ درصد از کل مرگ ومیرهای ناشی از عوارض قلبی در شهرهای آلوده به طور مستقیم و غیرمستقیم مربوط به آلاینده‌های هوا است. در شهرهای آلوده متوسط سالانه بستری بیماران قلبی به علت آلودگی مونوکسید کربن ۶۸ درصد افزایش می‌یابد.
* از آنجایی که میل ترکیب CO با هموگلوبین ۲۰۰ برابر اکسیژن است با ایجاد ترکیب پایدارکربوکسی هموگلوبین میزان اکسیژن رسانی به بافت بدن کاهش یافته و به تناسب درصد آلودگی علایمی نظیر سرگیجه سردرد، خواب‌آلودگی و در موارد شدیدتر مرگ بروز می‌کند. چنانچه افراد در ایام سال با بیش از حد مجاز آلاینده CO مواجه باشند، مرگ و میر افراد ۳۰ تا ۶۵ ساله تا ۱۱ درصد افزایش می‌یابد.
* ذرات معلق به ویژه ذرات معلق به اندازه ۱۰ میکرون به علت ریز بودن از مجاری طوقانی تنفس نفوذ و وارد سیستم تنفس می‌شوند و به علت ریزی در سطح حبابچه ریوی نشست می‌کنند که بخشی از بیماریهای ریوی نظیر آمفیزم را به آنها نسبت می‌دهند. تماس افراد با سابقه بیماری تنفس با ذرات معلق در هوا، حملات آسم و تنگی نفس ریوی را در پی دارد. میزان بستری این افراد در هوای آلوده ۲ درصد بیشتر است؛ این در حالی است که میزان بستری افرادی با سابقه بیماریهای مزمن انسدادی مجاری تنفسی در مواجهه با آلاینده‌های هوا به ویژه مونوکسید کربن،۳ درصد افزایش می یابد.
* بر اساس گزارش ۲۰۰۲ سازمان جهانی بهداشت ۵ درصد از موارد سرطان‌های برونش و ریه در شهرهای آلوده به علت آلودگی هوا است.
* بررسی ها نشان داده است، کودکان و سالخوردگان، دو گروه آسیب پذیر بر اثر آلودگی هوا هستند اما کودکان صدمات بیشتری را متحمل می شوند چرا که تعداد تنفس هوای آنها بیشتر است، به این ترتیب میزان آلاینده های بیشتری را وارد سیستم تنفسی خود می کنند. (۲)
آلودگی هوا و مسمومیت گیاهان
گیاهان، قربانیان ناخواسته آلودگی هوا هستند و بر اثر آلودگی هوا مسموم می شوند.
بر این اساس، با این که گیاهان از عوامل مهم کاهش آلودگی هوا بـه شمـار می آینـد، ولـی افزایـش مقـدار و غلظت آلوده کننده ها در ۱۰ سال گذشته موجب شده تا گیاهان نیز آسیب ببینند. تحقیقات نشان می دهد یکی از این عوامل تاثیرگذار، دی اکسید گوگرد است، این گاز در فضا اکسید می شود و در بخار آب حل می گردد و به این ترتیب، اسیدسولفوریک تولید می کند. این اسید باعث افزایش اسیدیته باران می شود و مسمومیت موضعی در گیاهان به وجود می آورد. همچنین این گاز از طریق روزنه ها وارد گیاهان می شود و با آب موجود در گیاه، تولید اسید می کند که این اسید باعث مسمومیت گیاه، تخریب روزنه ها و مانع فتوسنتز می شود.
همچنین براساس تحقیقات کارشناسان محیط زیست، آلاینده ازن موجود در هوا می تواند روی میزان گل دهی، میوه و حساسیت به بیماری درختان و گیاهان تاثیر داشته باشد. این تحقیقات نشان می دهد آلاینده های موجود در هوا باعث می شود روزنه های برگ گیاه از خود، حالت دفاعی داشته باشند و در مقابل آلاینده ها بسته شوند. نوع و درجه واکنش برگ گیاه به ازن بستگی به نوع، درجه، شدت و مدت زمان تماس با ازن دارد، به طوری که تماس معین این لایه معمولا در رطوبت بالا اثر زیادتری نسبت به رطوبت کم دارد، زیرا در رطوبت بالا روزنه ها بیشتر باز هستند و تبادل گازها به آسانی صورت می گیرد.
آلودگی هوا و آثار آن بر بارداری
تحقیقات نشان داده است طیف وسیعی از اختلالات و عوارض آلودگی هوا بر دستگاه تولید مثل، باردای، جنین و نوزاد اثر می گذارد. همچنیـن تحقیقاتـی در مـردان درخصـوص تغییـرات کیفـی و کمـی اسپـرم صورت گرفته که نشان دهنده نقش منفی آلاینده هایی مثل سرب، دی اکسید گوگرد و ذرات معلق است.
بررسی ها نشان می دهد؛ اثرات آلاینده ها بر جنین شامل عوارضی مانند وزن پایین زمان تولد، تاخیر رشد داخل رحمی و مرگ داخل رحمی است که آلاینده های منواکسید کربن، دی اکسید گوگرد و ذرات معلق، بیشترین تاثیر را در این میان دارند. میزان مواجهه مادر با گروهی از ذرات معلق یا هیدروکربـن در هشتمیـن مـاه بارداری بـر رشد جنین اثر مستقیم دارد. این اتفاق بیشتر در نواحی صنعتی و شهرهای بزرگ بویژه در زمستان رخ می دهد. از سوی دیگر، تحقیقات نشان می دهد زنان بیشترین گروه آسیب پذیر و در معرض خطر آلودگی هوا در منزل هستند. (۳)
منابع :
(۱) پایگاه اطلاع رسانی فرمانداری صدوق ۹۱/۹/۲۲
(۲)http://nm.mui.ac.ir/images/stories/powerpoint/hoseini.h/h.nidwifery/%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%20%D9%BE%D8%A7%DA%A9.ppt
