یزدبانو:

اشاره: استاد علی قلمسیاه یکی از اساتید پیشکسوت کشور در هنر عکاسی است که روز گذشته به منظور داوری  دومین جشنواره دوسالانه عکس بسیج  به یزد سفر کرد و عصر دیروز یکشنبه 28 مهر در نشستی با عکاسان استان به تبیین هنر عکاسی نوین و ارائه تجربیات خود به عکاسان جوان پرداخت.

وی متولد 1323 در یزد است. پدرش اهل کرمان و مادرش بیرجندی است و در زمان مأموریت پدرش در زمان خدمت سربازی که سرباز معلم بود در یزد به دنیا آمد و 10 ساله بود که به همراه خانواده به تهران رفت. نام خانوادگی او به این دلیل"قلمسیاه" است که جد پدریشان علاوه بر خطاط، نقاش سیاه قلم هم  بوده است.وی در دوران دبستان شاگرد استاد کاوه خطاط بزرگ ایران بود و استاد در باره او گفته بود که اگر خطاطی را ادامه دهد " میرعماد"آینده می شود. در کلاس ششم ابتدایی وقتی پدرش برای او یک دوربین عکاسی ساده خرید؛ خطاطی را رها کرد ولی تا دوران دبیرستان به صورت جدی ادامه نداد تا اینکه معلم درس شیمی آنان "رضا حاج غفوری"که از آلمان با خود یک دوربین عکاسی آورده بود به چند نفر از شاگردانش عکاسی و چاپ و ظهور عکس را آموخت و علی قلمسیاه را شیفته عکاسی کرد.

استاد علی قلمسیاه در دوران سربازي همچون پدرش افسر سپاه دانش شد و براي سركشي به سپاهيان دانش بايد به 160  روستا سر مي‌زد و اين فرصتي شد تا در مسير حركت، عكاسي كند و به تدريج علاقه‌مند به عكاسي از طبيعت و مردم شد. بعد از سال 52 هم همكاري جدي  خود را با مجله «شكار و طبيعت» شروع کرد. در زمان انقلاب هم عكس‌هايي از حوادث انقلاب گرفت كه به جز چند تا كه در روزنامه «اطلاعات» و مجلة «زن روز» به چاپ رسيد، بقيه عكس‌ها هنوز هيچ جا چاپ نشده و نگاتيوهاي آن همچنان موجود است.عكاسي از حيات وحش به عنوان يك انگيزة بسيار جدي از سوي استاد قلمسیاه دنبال مي‌شود و همواره يكي از آرزوهاي اوست كه از حيات وحش طبيعي كشور ایران و  آفريقا عكاسي كند.

خبرنگار یزدبانو در حاشیه برگزاری نشست هنرمندان عکاس با این پیشکسوت عکاسی ایران گفتگویی خواندنی را با موضوع ارزیابی استاد از هنر عکاسی انجام داده است :

یزدبانو: وضعیت عکاسی در ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟

می توانم بگویم عکاسان ایران جزء عکاسان صاحب سبک و صاحب کلاس هستند.

یزدبانو: خلأ موجود در عکاسی ایران چیست؟

خلأ فعلی عکاسی در ایران بیشتر" آموزشی"  و " ابزاری" است و در واقع خلأ بعدی گران بودن ابزار عکاسی است.

یزدبانو: وضعیت اقتصادی علاقه مندان به هنر عکاسی چه تأثیری در هنر آنان دارد؟

 متأسفانه قطعا تأثیر گذار است. کسانی هم هستند که قدرت خرید دوربین ندارند ولی با هنر دیدن خودشان عکاسی بدون دوربین انجام می دهند و باید به این قضیه به عنوان یک فضیلت فرهنگی نگاه شود. توجیه نمی کنم ولی چه خوب است شرایط اقتصادی مناسبی وجود داشته باشد.

دانشجویان عکاسی دریکی از دانشگاههای آمریکا رشته عکاسی را تحصیل می کردند با وجود استطاعت مالی دراعتراض نسبت به اینکه ما کلکسیونر وپولدار نیستیم در واقع به دفاع از کسانی که پول فراوانی نداشتند تا دوربین گرانقیمت بخرند یک جشنواره ای تشکیل دادند به این صورت که جعبه های خالی کفش را برداشتند و با ایجاد روزنه سوزنی و اتاق تاریک و کاغذ حساس عکاسی و یک فیلم نگاتیو از صحنه هایی عکس گرفتند و به نمایش گذاشتند وعکسها را در قالب نمایشگاه عکاسی و به احترام کسانی که نمی توانند دوربین بخرند بر پا کردند.

یزدبانو: آیا در جهانی از عکاسان  حمایت می شود؟

برخی بنگاهها دراروپا و در ژاپن وجود دارند که دوربین را با قیمت پایین کرایه می دهند و در مسابقات بزرگ جهانی مثل المپیک کمپانیهای بزرگ ساخت دوربین عکاسی  با ارائه کارت خبرنگاری به شما به صورت رایگان دوربین و لنز مورد علاقه تان را می دهند.

ما نیز در دانشگاه به دانشجویان رشته عکاسی دوربین های استودیویی و لنزها را امانت می دادیم تا عکاسی کنند.

یزدبانو: وضعیت رشته عکاسی در دانشگاههای  کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟

رشته های عکاسی در دانشگاههای کشور زیاد است ولی الزاما نتیجه نهایی کار به سمت عکاسی پیشرفته نیست.

یزدبانو: مشکل دانشگاهها کجاست و راه حل شما چیست ؟

با نهایت احترام به اساتید این را می گویم که هنوز عکاسی نوین جهانی تدریس نمی شود و هنوز در چهارچوب  کلاسیک و قدیم باقی مانده اند.راه حل این است که باید متون درسی تغییر کند.چندی پیش از یکی از رؤسای دانشگاهها شنیدم که با یک کار کارشناسی که اخیرا انجام شده است در صورت ابلاغ به دانشگاهها عکاسی به سمت عکاسی نوتر و جدید تر می رود.

یزدبانو: ارزیابی خود را به عنوان داور دوسالانه جشنواره عکاسی از عکس هایی که داوری کردید بفرماید:

خوشبختانه استاد عسکریان فراخوان را به طریق ارزشمندی مطرح کردند و توجه ویژه ای داشتند که این فراخوان هست که محور نگاه داوران باید قرار گیرد و من به عنوان داور اهمیت داوری را به فراخوان دادم یعنی کسانی که عکس را فرستاده بودند بر مبنای فراخوان داده بودند مگر می شود خارج از متن فراخوان عکس را داوری کرد و کسانی به مرحله نهایی رسیده اند که عکسهای تخصصی تری گرفته بودند و محدودیت زمانی سال 90 تا 92 بسیار فرصت عالی برای افرادی که عکسهای جدیدتری داشتند ایجاد کرده بود. گفتگو: زهرا صبوحی