به گزارش خبرنگار یزد بانو به نقل از جامعه فارس، چهارشنبه سوری، آتش بازی و انفجار ترقه‌های پی در پی که شور و نشاط را از چهارشنبه پایانی سال با ترس، اضطراب و نگرانی جا به جا کرده، باعث شده که سال بعد برای برخی از افراد با تلخی همراه باشد اما در این میان آیا حواسمان به زبان بسته‌ها هم هست؟

در طول سال که صدای بوق ماشین‌ها، آلودگی هوا و غیره به اندازه کافی موجب شده تا پرنده‌هایی که باید با فراق بال در آسمان شهر پرواز کنند دیگر این آسمان را مناسب پرواز ندانند و فرار کنند و البته در این میان بسیاری از این گونه جانوران به سبب آسیب پذیری تلف شوند.

پایان فصل زمستان برای پرنده‌ها نیز می‌تواند نوید بخش یک زندگی تازه باشد. ساختن لانه و آشیانه در روزهای پایانی سال توسط پرنده‌ها نشانگر این مطلب است.

هر سال چند روز مانده به پایان فصل سرما صدای ترقه‌های پی در پی باعث می‌شود تا بسیاری از پرنده‌های زبان بسته لذت هوای مطلوب و بهاری را نچشند.

بسیاری نیز از لانه‌های تازه ساخته خود گریزان شوند و در نهایت موجب شود آسمان شهر عاری از پرواز پرنده‌ها شود.

باید به خاطر داشت که ترقه‌ها و فشفشه‌ها علاوه بر ایجاد آلودگی صوتی به سبب وجود مواد سمی بسیار بکار رفته در تولید آنها برای محیط زیست و موجودات زنده خطرناک هستند.

یک فعال محیط زیست در این باره گفته است: ترقه ها و فشفشه ها عموماً از موادی نظیر مس، کادمیوم، نیترات، نیتریت، منگنز، سدیم، روی و گوگرد تولید شده اند که می تواند باعث ایجاد عوارض جسمی و عصبی برای انسان ها و موجودات زنده شود.

ما یاد گرفته‌ایم که به حقوق شهروندی یکدیگر احترام بگذاریم اما آیا لازم نیست به حقوق سایر جانداران از جمله پرندگان که سهمی در آسمان شهر دارند، احترام گذاشته شود؟

خبرنگار جامعه فارس در این باره با یکی از کارشناسان ارشد محیط زیست گفت‌وگویی انجام داده است.

جمال قدوسی با بیان اینکه آلودگی صدا و نور نیز جزء آلودگی‌های محیط زیست محسوب می‌شود، اظهار می‌دارد: استفاده از مواد محترقه ایجاد آلودگی صوتی شدید می‌کند از اینرو لازم است شهروندان با دقت نظر بیشتری این سنت ایرانی را جشن بگیرند.

این کارشناس ارشد محیط زیست در ادامه می‌افزاید: آلودگی صدا علاوه بر اینکه برای سلامت انسان مضر است، می تواند تهدیدی برای محیط زیست پرندگان نیز باشد.

وی ادامه می‌دهد: بیشتر پرندگان به استثناء جغد و همچنین خفاش که جزء پستانداران است در شبها پرواز نمی‌کنند به طوریکه به هنگام فرا رسیدن شب، پرندگان در آشیانه‌های خود استراحت و تجدید نیرو می‌کنند.

این فعال محیط زیست همچنین می‌گوید: آلودگی صوتی به صورت انفجار آنی مانع از این می‌شود که پرندگان استراحت کنند و زمینه رعب و وحشت این‌گونه از جانوران را فراهم می‌آورد.

وی اضافه می‌کند: در روزهای پایانی سال، پرندگان اقدام به لانه‌سازی می‌کنند اما انفجار ترقه‌ها در چهارشنبه پایانی سال موجب سلب آرامش پرندگان می‌شود و این امر اثر بسیار منفی در زاد و ولد و سکونت این‌گونه‌های جانوری می‌گذارد به طوریکه موجب فرار آنها از آشیانه‌هایی که به تازگی ساخته‌اند می‌شود.

قدوسی با بیان اینکه پرندگان صدای انفجار ترقه‌ها را به ذهن می‌سپارند، ابراز می‌دارد:‌ همین مسئله موجب می‌شود تا این‌گونه‌های جانوری محیط را ناامن تشخیص دهند و دیگر به محیط باز نگردند.

وی اضافه می‌کند: در مراسم چهارشنبه سوری استفاده از ترقه‌ها و ایجاد صدا در بسیاری از شهرهای کشور موجب فرار پرندگان می‌شود و در نهایت منجر به این می‌شود که به جزء سار، کلاغ و گنجشک پرنده دیگری در آسمان شهر مشاهده شود.

این استاد حوزه علوم تحقیقات محیط زیست بیان می‌دارد:‌ در کشور چین بعد از اینکه انقلاب می‌شود و امپراتوری به جمهوری تبدیل می‌شود تخمین زده شد که 30 درصد از محصول گندم را گنجشک‌ها می‌خوردند که این رقم بسیار بالایی بوده است.

وی افزود: در آن زمان برای مبارزه با این پدیده، به کشاورزان دستور داده شد تا با هرآنچه که در اختیار دارند از غروب آفتاب تا نیمه شب ایجاد صدا کنند و همین امر در نهایت موجب مهاجرت گنجشکان شد.

قدوسی گفت: به دنبال این امر هم اکنون فقط 3 درصد از محصولات کشاورزی در این کشور توسط گنجشکان خورده می‌شود و این به خوبی نشانگر این مطلب است که سر و صدا چه میزان می‌تواند در زندگی پرندگان اختلال ایجاد کند.

وی اضافه می‌کند:‌ ایجاد آلودگی صوتی به میزان قابل توجهی موجب گریزان شدن پرندگان از خانه و کاشانه شان می‌شود در بخش بیولوژیکی گنجشک به عنوان آفت شناخته شده‌ است چرا که موجب خورده شدن گندم‌، ارزن و جو می‌شوند، همچنین این گونه از پرندگان میوه‌ها را نیز در باغ‌های می‌خورند.

این کارشناس ارشد محیط زیست در ادامه یادآور می‌شود:‌ باید توجه داشت که اگر در سابق پرندگان به عنوان آفت در بخش کشاورزی مطرح بودند اما امروز به عنوان تمیز کنندگان شهر مطرح هستند.

وی ادامه می‌دهد:‌ باید باور داشت که صداها در ذهن پرندگان باقی می‌ماند و صدای ترقه‌ها پرندگان را دچار موج گرفتگی می‌کند.

قدوسی اضافه می‌کند: باید توجه داشت که پرندگان زبان ندارند تا به انسان‌ها ابراز کنند که چگونه دچار موج گرفتگی شده‌اند.

وی خاطرنشان می‌کند: در تهران حدود 10 تا 15 گونه پرنده وجود دارد اما همین تعداد نیز محدود به مکان‌هایی می‌شود که دارای فضای سبز است.

اما در پایان باید به این نکته توجه داشت که با کمی احساس مسئولیت در قبال محیط زیست می‌توان کمک کرد تا پرندگان از سایر گونه‌های جانوری در امنیت به زندگی خود ادامه دهند و در نتیجه از انقراض گونه‌های نادر جانوری به شکل موثری جلوگیری کرد.