Skip to Content


بررسی فلسفۀ وجودی زکات فطره از منظر آیات و روایات


شناخت ابعاد وجودی بسیاری از احکام شرعی به عنوان مقدمه ای برای تعبد عمقی و ریشه ای در التزام به شریعت محسوب می گردد،لذا یکی از مهم ترین آن که هر ساله بعد از اتمام ماه مبارک رمضان و در آستانۀ عید سعید فطر برای مسلمانان واجب می باشد همانا پرداخت زکات فطره می باشد که شناخت این حکم شرعی بر اساس قران وروایات ،تعمیق انسان ها نسبت به احکام وجودی مباحث شرعی رادر افراد ارتقاء داده و برخی از سستی های انسان در انجام این حکم واجب شرعی را کاهش خواهد داد.

بررسی فلسفۀ وجودی زکات فطره از منظر آیات و روایات مهدی نجفی شناخت ابعاد وجودی بسیاری از احکام شرعی به عنوان مقدمه ای برای تعبد عمقی و ریشه ای در التزام به  شریعت محسوب می گردد،لذا یکی از مهم ترین آن که هر ساله بعد از اتمام ماه مبارک رمضان و در آستانۀ عید سعید فطر برای مسلمانان واجب می باشد همانا پرداخت زکات فطره می باشد که شناخت این حکم شرعی بر اساس قران وروایات ،تعمیق انسان ها نسبت به احکام وجودی مباحث شرعی رادر افراد ارتقاء داده و برخی از سستی های انسان در انجام این حکم واجب شرعی را کاهش خواهد داد. پرداخت زکات فطره  عامل رستگاری انسان ها وجوب پرداخت زکات فطره در قران کریم و در سورۀ اعلی توسط بسیاری از مفسیرین اعم از شیعه و سنی ذکر گردیده است ،لذا خداوند در  سوره اعلی می فرماید:«  قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى ،وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى  رستگار آن کس که خود را پاک گردانید؛ و نام پروردگارش را یاد کرد و نماز گزارد. علامه طباطبائی در تفسیر این ۲آیه شریفه می فرماید:« این دو آیه به حسب ظاهر مدلولى که دارند نسبت به همه مصادیق طهارت عمومیت دارد، ولى از نظر روایات وارده از ائمه اهل بیت (علیهم السلام) تنها در باره زکات فطره و نماز عید نازل شده، روایات وارده از طرق اهل سنت هم همین را مى‏گوید.ایشان در تأیید گفتار خود از روایات استفاده می کند و می فرماید:« در کتاب فقیه آمده که شخصى از امام صادق (ع) پرسید معناى آیه" قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى" چیست؟ فرمود: این است که هر کس زکات فطره بدهد رستگار مى‏شود، هم چنین امام صادق(ع)در پاسخ به شخصی که پرسید معناى آیه" وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى" چیست؟ فرمود: این است که (براى نماز عید) به سوى" جبانه" برود و نماز بخواند و منظور از جبانه، صحرا است. همچنین در ادامه صاحب تفسیر گرانقدر المیزان می فرماید: رسول خدا (ص) همواره در روزهاى عید فطر قبل از رفتن به مصلى فطره را تقسیم مى‏کرد و این آیه را مى‏خواند:" قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى" با توضیحات ارائه شده باید نسبت به پرداخت زکات فطره در زمان خاص خود اقدام نمود و کاهلی و سستی در این امر زیبنده مسلمانان روزه دار نخواهد بود. حفاظت از جان  دستاورد مهم زکات فطره باید اذعان نمود منظور از زکات فطریه، در بسیاری از روایات زکات بدن، در مقابل زکات مال است. در برخی از روایات آمده است که زکات فطره، انسان را از مرگ و مانند آن حفظ می‏کند. امام صادق(ع) در حدیثی، به شخصی به نام «معتب» فرمود: «برو و برای تمام کسانی که هزینه آنان بر عهده ما است، فطره بده و هیچ کدام را ترک مکن ؛ زیرا اگر کسی را ترک و فراموش کنی، می‏ترسم فوت شود». معتب پرسید: فوت چیست؟ امام(ع)فرمود: «مرگ». در مورد وجوب پرداخت زکات فطره باید گفت همه علمای اسلام در واجب بودن زکات فطره، اتفاق نظر دارند و روایات متواتری درباره آن وارد شده است. عبدالرحمان جزری می‏گوید: صدقه فطر بر هر مسلمانی که قدرت مالی دارد و آزاد است واجب می‏باشد. رسول خدا به ما در سالی که روزه ماه رمضان، پیش از آن که زکات لازم گردد، واجب شد چنین دستوری داد. تذکر ی مهم   در خاتمه باید اذعان نمود شناخت اسرار و فلسفه وجودی احکام شرعی می تواند عمق بیشتر مسلمانان را نسبت به معارف اسلام ارتقاء بخشد اما نکته ای که به عنوان تتمۀ بحث مورد نظر می باشد این است که مومنین باید سعی نمایند در راستای شناخت فلسفۀ واقعی زکات فطره که هم به عنوان رستگاری انسان ها و نیزحافظ جان افراد و هم به عنوان انفاق برای از بین بردن فقر و مشکلات مالی برخی افراد مستحق و نیازمند  ارزیابی می گردد،از هیچ تلاشی فرو گذار نکنند، لذا شایسته است با رفع تنگ نظری و دوری از خسّت در بذل و بخشش مال و هم چنین اتخاذ گشاده دستی سعی نمایند در راستای آثار مهم و اساسی پرداخت زکات فطره برای سعادت خود و جامعه اسلامی  گام بردارند،باشد که این انفاق مالی مومنین ،سعادتمندی را برای آنها و نیز رفع مشکلات مالی فقرا و مساکین را به همراه داشته باشد.انشاءالله



رای شما
میانگین (0 آرا)
The average rating is 0.0 stars out of 5.


ویژه زنان ویژه زنان

نکات خانه داری نکات خانه داری