به گزارش یزد بانو، دکتر صادق آیینه وند، استاد تاریخ اسلام و عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، نامی آشنا برای همگان است، بخصوص آنها که یکی از کتب تألیف شده و یا مقالات او را خوانده‌اند یا به عنوان یک استاد برجسته و نخبه، تقدیر شدن ایشان را شاهد بوده اند. او که دکتری تاریخ اسلام خود را از دانشگاه القدیس یوسف لبنان گرفته است، پای یک مصاحبه تلفنی طولانی درباره نگاه پیامبر و سیره وی در خصوص زنان گفت. دکتر آیینه وند ترجیح داد به جای پاسخهای معمول به این پرسش، به نگاه انسان‌ها از بدویت تا کنون، از نظام قبیله‌ای و عشیره‌ای تا نگاه‌گاه مثلاً متمدنانه به زن را به چالشی تاریخی بکشد و در مقایسه آن با عصر تاریخی پیامبر و عرصه‌ای عزتمند که برای نخستین بار پیش روی زنان گشوده شده، سخن بگوید تا در این مقایسه به ظلمی تاریخی که بر زنان رفته اشاره کند. البته در این سیر و سلوک تاریخی، آنچه به عنوان چراغ راه برگزید، روایات متقن و احادیث معتبر بود و به جد به احادیث نامعتبری که زنان را تحقیر می‌کرد تاخت؛‌‌ همان روایات جعلی که در ادامه ظلمی‌گاه بیشتر از عصر جاهلیت بر زن تحمیل نمود. شما را به نوشیدن جرعه‌ای از اینجام آگاهی افزا دعوت می‌کنیم. همه اندیشه‌های ضد زن یکی از مسایلی که باید بسیار در آن دقت و تدبر کرد این است که مقام زن قبل از اسلام و در زمان رسول اکرم (ص) و پس از آن چگونه بوده و اینکه با اسلام به کجا رسید. آنچه به عنوان سند به آن تکیه می‌کنیم، در متون اهل شیعه و سنت آمده است. سرچشمه نگاه به زن از عصر جاهلیت تا کنون چند منشأ است که به ترتیب: ۱- فلسفه یونانی ۲- آیین خسروانی ۳- ایدئولوژی کسرایی ۴- فرهنگ بین النهرین ۵- صوفیان دنیا گریز و زن ستیز که بیشتر متأثر از بینش مانوی هستند. ۶- زرتشتیان غرب ایران (چون زرتشتیان شرق مشکلی از این بابت نداشتند) که تحت تاثیر زوربانیسم بودند. آنان اعتقاد به داشتن زنان نامحدود داشتند و آن‌ها را خدا می‌دانستند. ۷- شاعران زور پرست ۸- فقیهان تحت سلطه حکومت امویان و عباسیان که نگاه زن ابزارانه داشتند (دو نگاه زن اکرامانه داریم که زن را تکریم می‌کند و بزرگ می‌شمارند و نگاه زن ابزارانه که به زن نگاه ابزار گونه دارند) ۹- باورهای عامیانه دین مبنا و غیر علمی. افکار جاهلی را به اسلام نسبت داده‌اند «ابی داوود» که یکی از محدثان بنام اسلام است ۴۰۰ حدیث در باب زن آورده که اغالب مورد تایید نیستند و اکثر این احادیث ضد زن هستند. برایتان می‌گویم از این احادیث جعلی به عنوان آبشخور‌ها چه مشکلاتی بوجود آمد و ریشه خشونت علیه زنان شد. عوامل ریشه‌ای خشونت علیه زنان این‌ها هستند: ۱- نگاه به زن به عنوان مصرف کننده غیر مدافع که یک نگاه جاهلی است؛ در زمان قحطی، آنکه مصرف می‌کند و نمی‌تواند بجنگد، باید زنده به گور شود. ۲- بینش اقتدارگرایانه، این نگرش در شاعران زور پرستی است که ضعیف باید نکوهش شود چون زن به زعم آنان ضعیف‌تر است، بیشترین شعرشان را در مذمت زن سروده‌اند و این شاعران هم عجم بوده‌اند و هم عرب. ۳- اعتقاد به سلطه مرد در خانواده و کمک به اقتدار مرد به وسیله زور، این هم نگاه سنتی به زن دارد و خود ریشه در بدویت و نگاه قبیله دارد. ۴- بینش موذی بودن زن و آن را شبیه اژد‌ها و کژدم دانستن زن است. همانطور که باید این حیوانات موذی را از بین برد، زن را اذیت می‌کنند تا از موذی بودن خود دست بردارد. ۵- تفسیر به تمکین مطلق زن به مرد، یعنی اگر زن سر باز زد، باید با متوسل شدن به زور زن را به تمکین وادار کرد. ۶- باورعامیانه و شبه علمی نقص عقلی زن که این نتیجه را می‌رساند که آنکه عقلش کمتر است، باید از آنکه عقلش بیشتر است تبعیت کند. ۷- باوراینکه زن عامل فتنه است. باید زن را آنقدر آزار داد تا از فتنه جویی دست بکشد. ۸- یک نگاه ایرانی قدیمی هم هست که فیزیک طبیعی زن را به عنوان پلیدی می‌بیند و پلیدی را با خشونت از خود دور می‌کنند. ۹- نگاه دیگری هم هست که چون زن را نماینده شیطان می‌بیند، به آزار و خفیف کردنش می‌پردازد. حدیث جعلی که غزالی نقل می‌کند در همین راستاست و ایجاد زمینه خشونت می‌کند. ۱۰- قدرت و شهوت دو اصل هستند که یکی از آن‌ها از زن نشأت می‌گیرد و رأس همه شُرور قرار می‌گیرد. ۱۱- زن نشان بی‌وفایی است. دیدگاه‌های سنتی به مردی که همسرش مرده اجازه ازدواج می‌دهد، ولی برای زن همسر مرده بد می‌داند و نشانه بی‌وفایی اگر ازدواج کند. ۱۲- زن ظرف انتقال است، این دیدگاه زن را یک ظرف می‌داند که وظیفه‌اش فرزند آوری است و انتقال نطفه پدر به این دنیا را به عهده دارد و نسبت به فرزندش حقی ندارد. برای همین می‌گویند فرزند از پشت پدر است و مادر رهگذر است. ۱۳- دیدگاه دیگر این است که مرد عامل اقتصادی است و در مقابل زن مخرب و هدر دهنده است، پس مقابله با این صفات او از راه آزار دادنش امکان پذیر است. ۱۴- تصور نوعی مالکیت از مردان نسبت به زنان وجود دارد که زن متاع مرد است و اگر خسران ببیند، مرد حق دارد به خاطر خسران متاعش از او عصبانی باشد و او را آزار دهد. در حقیقت با پیر شدن زن او را دیگر در شأن خود نمی‌داند. ۱۵- شوم بودن زن دیگر دیدگاه غیر عقلایی است که متأسفانه از دوران قبیله نشینی و بدوی نشینی نشأت گرفت. رسول ا… (ص): نکوهش زن ممنوع! اگر به متون اصیل از روایات و احادیث نگاهی داشته باشیم می‌توانیم مقایسه درستی در خصوص جایگاه زن قبل و پس از اسلام داشته باشیم. ابتدا در خصوص مقام و مکانت زن در اسلام غوری می‌کنیم. ۱- «زُهری» که از بزرگان فقه جهان اسلام است نقل کرده است: ما هیچ کدام از زنان مهاجر را نمی‌بینیم که پس از ایمان آوردن، برگشته باشد و مرتد شده باشد. در حالی که در مردان نمونه‌هایی داریم. این امر نشان از شعور و جایگاه سیاسی زنان و پختگی اجتماعی آنان در دوره پیامبر (ص) داشته که به لطف پیامبر اکرم (ص) محقق شده است. ۲- «ذهبی» که یک محدث بنام است می‌گوید: هیچ کجا ثبت نشده که یک زن حدیث جعل کرده باشد. ۳- از امیرالمؤمنین (ع) نقل است که؛ بیشتر خیر و خوبی‌ها نزد زنان است؛ آن‌هم در شرایطی که احادیث جعلی نظیر اینکه زنان چون کژدم هستند را به ایشان نسبت داده می‌شود. ۴- در میان ۴۰۰ تن از منافقان که ۸۰ نفر از آنان نام برده شده‌اند فقط یک زن وجود دارند و بقیه مرد هستند و این نشان از بینش پخته و وفاداری زنان به اسلام دارد. ۵- در مجلس رسول ا… (ص) کسی حق نداشت زن را مورد نکوهش قرار دهد. ۶- کرامت و لئامت مردان در برخورد با زنان معلوم می‌شد یعنی اگرمردی با زنش خوشرفتاری می‌کرد، کریم و در غیر این صورت لئیم شمرده می‌شود. ۷- اگر مقام و حرمت زن در خانواده رعایت نشود، مقام و شخصیت شخصی مانند سعد بن معاذ که حضرت رسول بر آن نماز میت خواندند نیز دچار فشار قبر می‌شود. ۸- رسول خدا (ص) می‌گوید از دنیای شما، زن و عطر ونماز رادوست دارم. نماز که وسیله قرب انسانم به خدا نامیده می‌شود، همسنگ و همتراز با دیگر عنصر ارتباط بشری یعنی عطر وسیله ارتباط با خدا می‌شود. این مقامی است که برای زن بواسطه سه عامل قدسیت، معنویت و ارتباط با خدا، موجب کرامت شخصیت زن می‌شود. نقش روشنگرانه زنان در تاریخ اسلام در اسلام که به دو دوره تنزیل و تاویل قرآن تقسیم شده، می‌بینیم زنان هستند که در عصر تنزیل با منافقان، مرتدان و مشرکان مبارزه می‌کنند. در عصر خلفا نیز باز هم زنان نقش روشنگرانه دارند. در زمان حکومت علوی، زنان با جریان‌ها و حوادث جمل، نهروان و صفین، مبارزه خود راکه ناشی از روحیه وفادارانه آنان بود نشان دادند. مقابله با شک کنندگان، حاشیه طلبان، فتنه گران، کمین کنندگان و حاشیه طلبانی که با روباه صفتی و حیله‌گری در حال تخریب جامعه بودند، از جمله مبارزات زنان در این ادوار بود. خلاصه کلام اینکه زنان در عصر محنت‌ها و بلا‌ها خوش درخشیدند. منبع: قدس انلاین