روی صندلی راننده نشست،کمربندش را بست،به پدال ها نگاهی انداخت؛ ترمز دستی را رها کرد و آماده راندن شد، نفس عمیقی کشید و پایش را از روی ترمز برداشت و برای اولین بار شروع به رانندگی کرد. رهاف الزهرانی دانشجوی ۲۱ ساله ای است که می‌خواهد رانندگی‌ بیاموزد‌.

سه ماه ونیم تا قانون لغو منع رانندگی زنان سعودی باقی مانده است، اتفاقی که قانون گذاران سعودی وعده آن را داده‌اند و برای چیزی که بی شک یک تغییر اساسی در عربستان سعودی محسوب می‌شود، برنامه ریزی می‌کنند.

دانشگاه‌های زنان از برنامه‌هایی برای بازگشایی مدارس رانندگی خبر می‌دهند و کمپانی‌های رانندگی هدف خود را بر سود بردن از سیل زنان عرب عاشق رانندگی گذاشته‌اند؛ رانندگان جدید و خریداران جدید ماشین در کشوری با جمعیت ۳۲ میلیون نفر.

و البته شرکت تاکسی اینترنتی اوبر برای آموزش دادن به زنانی که آرزو دارند راننده تاکسی شوند برنامه‌ریزی می‌کند و می‌خواهد آنها را استخدام کند. برخی از نمایندگی‌های کمپانی‌های بزرگ خودروسازی مثل فورد و نیسان هم در برخی ساعات در فروشگاه فقط از زنان پذیرش می کنند تا انتقام سالیان را از انحصار مردانه بگیرند!

با این اوضاف زنان سعودی در آستانه تغییرات شگرفی همراه با شور و اشتیاق و نگرانی هستند. مدیران بخش خصوصی می‌گویند که بعدها ممکن است مدرسه رانندگی برای زنان بازکنند اما منتظرند تا دولت مقررات مناسب را وضع کند.

تجربه ورکشاپ رانندگی

از آنجایی که عربستان سعودی هنوز مجوزی برای زنان صادر نکرده کمپانی فورد دوره ای برای زنانی که هیچ تجربه‌ای از رانندگی نداشتند، برگزار کرد.

حدود ۱۵ دانشجوی دختر برای شروع ورکشاپ در یک کلاس گردهم آمدند؛ بسیاری از آنها لباس‌های گشاد عبا مانند برای پوشاندن بدنهایشان در ملا عام پوشیده‌ بودند. علاوه براینکه آنها بیشتر موهایشان را و کمی از صورت‌شان را پوشانده بودند. بعضی از آنها شلوار جین و کفش های تنیس داشتند؛ البته همراه با کیف دستی یا کوله پشتی.

این ‌کارگاه با بحث مختصری درباره ایمنی جاده ها، تصادفات رانندگی که تعداد زیادی از ناها به علت پیام دادن در حین رانندگی و استفاده از تلفن همراه است، شروع شد. سپس آنها برای به دست اوردن تجربیات بیشتر در یک فضای باز عینک هایی را به منظور شبیه سازی خواب آلودگی و گیجی ناشی از داروها یا مستی (که البته این موضوع در عربستان به علت منع الکل، احتمالا معضل نیست) به چشم زدند.

اما تجربه واقعی در پارکینگی بود پر از ماشین و آماده برای شروع رانندگی. گروهی از زنان در ماشین ها نشستند در حالیکه مربیان مختصات ماشین را توضیح می دادند: دنده، پدال گاز و ترمز، دماسنج، دکمه های کنترل کروز، شیشه پاکن ها و ... البته اتفاقات خنده‌داری هم افتاد؛ مثل روشن شدن ناگهانی و اشتباه شیشه پاک‌کن.

سپس مربی به یکی از زنان پشت رول گفت که پاهایش را روس پدال ترمز‌ بگذارد و بعد کم کم شروع به حرکت کند؛ لبخندی بر صورت زن شکل گرفت و به جلو روانه شد، بقیه زن ها فریاد شعف کشیدند!

با آئینی شخصی علیه مرد سالاری

باورنکردنی است که قوانین رانندگی برای زنان در عربستان چقدر می تواند بر تغییر فضای اجتماعی تاثیرگذار باشد‌. زنان اغلب در عربستان از زندگی روزمره دور بوده اند و در بیشتر مناسبات از مردان جدا مانده‌اند. حضور اجتماعی آنها محدود به تعداد انگشت‌شماری از شغل‌ها بوده. عمدتا یا تشویق شده اند که در خانه بمانند، یا مجبور بوده اند که رانندگان شخصی داشته باشند و یا با رانندگی مردان خویشاوندشان عبور و مرور کنند.

اما در سال های اخیر وضعیت زنان سعودی بسیار تغییر کرده است؛ آنها مجاز به انجام کار در رشته‌های جدید شده‌اند، بعضی به مقام‌های عالی رتبه دولتی منصوب شده اند و برخی از آنها از دانشگاه ها فارغ‌التحصیل شده اند.

همه زنانی که در کارگاه آموزش رانندگی هستند پس از گرفتن حق رانندگی می‌خواهند شخصا رانندگی کنند؛ بعضی از آنها ماشین های مورد نظرشان را نیز انتخاب کرده اند. یکی از آنها آئودی می خواهد. دیگری مرسدس و یکی دیگر می‌خواهد راننده هندی اش را به خانه بفرستد و خودش رانندگی کند.

آنها می گویند که توانایی رانندگی از وابستگی‌شان می کاهد و می توانند از این پس برنامه شخصی خودشان را داشته باشند.

رهاب الهویزه ۲۱ ساله می‌گوید: من رانندگی را فقط برای رانندگی کردن نمی خواهم بلکه می‌خواهم بتوانم کارهای روزانه‌ام را خودم انجام دهم. از این که صبح ها برای رفتن به باشگاه باید منتظر کسی بمانم که من را برساند، متنفرم.

به نظر او بهترین قسمت رانندگی داشتن حس آزادی است.

اما بعضی از زنان از آمادگی خود در مقابل ترافیک سعودی و یا مواجه با مردان راننده که تجربه مواجه با زنان در جاده ها را ندارند مطمئن نیستند.

خانم الزهرانی، دانشجوی معماری می گوید که قبلا جت‌اسکی را در دریای سرخ و موتورسیکلت‌های بیابانی را رانده است اما یک ماشین را هرگز و این مساله او را مضطرب می‌کند: من گیج‌می شوم که ترمز کجا و پدال گاز کجاست.

او سپس به آرامی شروع به راندن می‌کند. از دنده یک به دنده دو می رود و با علامت توقف پدال ترمز را با فشار زیادی نگه می دارد، در این هنگام مسافران به شدت به جلو پرت می شوند. او خنده‌ای عصبی سر می‌دهد و دفعه بعد پدال ترمز را آرامتر فشار می‌دهد.

این نمایش فقط چند دقیقه طول کشید اما چشم انداز او را به همه تلاش هایش تغییر داد. او می گوید که راندن خیلی برایش حس خوبی داشته و بسیار شگفت زده است؛ شاید مثل آلیس در سرزمین عجایب!

انتهای پیام/