خودکشی، دیگرکشی، فسادهای اخلاقی و…

از مهم‌ترین فرقه‌های انحرافی که این روزها زیر پوست شهرها می‌خزد و رشد می‌کند، فرقه شیطان‌پرستی و بعد از آن عرفان‌های اوشو، سرخپوستی، رام‌الله، پائولوکوئیلو و دالایی‌لاماست. آمارهای رسمی ‌نشان می‌دهد که تنها در سال ۹۰ ردپای عرفان‌های نوظهور در ۳۴ فقره خودکشی و دیگرکشی دیده شده ‌است؛ به‌طوری‌که سخنگوی وقت کمیسیون امنیت ملی مجلس از تعداد بالای فساد و آسیب‌های گسترده درگروه‌های عرفانی ابراز نگرانی کرد و با بیان این‌که گزارش‌های متعدد‌ و تکان دهنده‌ای از حلقه‌ها و گروه‌های نوظهور به این کمیسیون رسیده است، خاطرنشان کرد: انواع فساد‌های اخلاقی و اقتصادی در جلسات این‌گونه گروه‌ها رخ می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که خانواده‌های متعددی از طریق این حلقه و گروه‌های نو‌ظهور کارشان به نابودی کشیده شده‌است.

 

همچنین براساس آمارها امروزه فرقه‌های نوظهور فضای مجازی را نیز مورد هجمه گسترده قرار‌داده و بیش از ۴ هزار سایت و وبلاگ فارسی‌زبان، افکار و عقاید ضاله را در فضای اینترنت گسترش داده و از سوی دیگر کمپانی‌های فیلمسازی و نویسندگان رمان و داستان‌های کوتاه و بلند نیز فعالیت‌های زیادی را در این بخش انجام می‌دهند.

زنان خانه‌دار؛ بیشترین مخاطبان عرفان‌های نوظهور

حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی محمدی‌هوشیار، پژوهشگر و کارشناس مسائل فرق و ادیان در میزگردی با محوریت موضوع چرایی و چگونگی عرفان‌های کاذب که در رادیو گفتگو برگزار شد، بیشترین مخاطبان عرفان نوظهور را قشر زنان خانه‌دار معرفی کرد؛ به این دلیل که مشغله‌ای برای خود ایجاد کنند.

 

ظرفیت‌های معنوی زنان عامل گرایش آنان به مکاتب عرفانی جدید شده است

درباره گرایش زنان به این نوع مکاتب می‌توان به ویژگی لطافت روحی آنان اشاره کرد. اصولاً در عرفان لطافت روحی بسیار مطرح است. اولیاء خدا برای این‌که شاگردان خود را آماده کنند، ذکرهایی را به آنان آموزش می‌دهند تا باعث تلطیف روح آنها شود. در زنان این لطافت در درجه بالایی است، در نتیجه باعث می‌شود تا زودتر در مسائل معنوی ارتقا یابند.

 

از روی دیگر، این ویژگی در زنان باعث سقوط سهل‌تر آنها نیز می‌‌شود و باید به فکر تقویت نیروی خیر و حفظ این لطافت روحی باشند. موضوع دوم، به مسئولیت‌های زنان باز می‌گردد، به هر حال فراغت زنان بیشتر از مردان است، پراکندگی مسئولیت‌های مردان را، زنان ندارند. زنان در کارهای خانه ساعت کار و رفتن و آمد و غیره ندارند. بلکه با همه سنگینی کار، مدیریت آن در اختیار خودشان است و می‌توانند فرصت‌هایی را برای خود باز کنند.

 

موضوع بعدی به متنوع بودن تفریحات مردان در جامعه باز می‌گردد، تفریحات برای زنان محدود است و شرایط عادلانه نیست، در نتیجه باعث جذب زنان به سمت تفریحات پشت پرده و مشکوک می‌شود، برپایی جلسات خانگی، کلاس‌ها و نشست‌‌هایی که می‌تواند، اهداف نامطلوبی را به دنبال داشته باشد، خطری است که از این ناحیه جامعه زنان را تهدید می‌کند.

واکاوی دلایل رغبت زنان به این مکاتب

دکتر فاطمه مغیثی؛ دارای ‌دکتری تخصصی ادیان و عرفان و مدرس حوزه و دانشگاه در رابطه با همین موضوع بیان کرد: موضوع «نگرش عرفان‌های نوظهور به زن» آن‌قدر مهم و اساسی است که تحقیقاتی در این زمینه شکل گرفته است. کتاب «New Religious Movements» با رویکرد جامعه‌شناختی در یک مقاله مستقل به این مسأله جهانی پرداخته است؛ به‌طورکلی در عرفان‌های نوظهور نگاه‌های متفاوت و سیالی به زنان شده است.

 

او خاطرنشان کرد: این نگاه‌های متفاوت به زنان با توجه به نوع ادیان، مختلف است. گاهی ارزش وجودی‌شان را درجه دوم می‌داند؛ به‌طوری‌که زنان نمی‌توانند راهی به معنویت داشته باشد و گاهی آن را در حد پیرو و گاهی بالاتر می‌پذیرند. به‌خصوص در عرفان‌های نوظهور و جنبش‌های نوپدید دینی، در ظاهر سعی شده است نقش و جایگاه اجتماعی زنان را افزایش دهند و به رتبه رهبری ارتقا دهند.

این کارشناس حوزه ادیان و عرفان با ذکر این نکته که در تعالیم معنوی اسلامی‌در حرکت کمالی انسان نگاه جنسیتی لحاظ نشده است و عموم خطاب‌های قرآنی دلالت بر عدم تفکیک زن و مرد دارد، گفت: می‌توان گفت خداوند متعال در وجود زنان زمینه‌های رشد معنوی بیشتری نسبت به مردان قرار داده است و ساختار قرآنی و روایی اسلام کامل‌ترین و زیباترین بینش را نسبت به زن دارد. آیه ۹۷ سوره مبارکه نحل، عمل نیکو- چه برای مردان و چه برای زنان- را شرط رسیدن به حیات طیبه می‌داند. علاوه بر این، در دیدگاه اسلامی ‌پذیرش و ایفای درست نقش همسری و مادری سکوی پرشی برای اوج گرفتن ساحت معنوی زن تعریف شده است.

او ادامه داد: در اکثر موارد زنان عضویت در فرقه داشته و تنها نقش مرید بودن را به‌عهده دارند و دستورات و آیین‌های رهبران را اجرا می‌کنند. در بعضی از جریان‌ها مثل اوشو می‌توانند به مقام رهبری و خدا‌گونگی برسند. در فرقه اوشو، عشق مترادف سکس بیان می‌شود و هرکس با بهادادن به آن می‌تواند به نوعی کشف و شهود برسد و خداگونه شود.

گرایش زنان به عرفان‌های نوظهور و کسب موقعیت اجتماعی جدید

مغیثی با بیان این‌که در عرفان‌های نو‌ظهور عضویت فعال زنان دیده می‏شود و یکی از علل گرایش زنان به این جنبش‌ها، یافتن موقعیت اجتماعی جدید در این فرقه‌هاست، گفت: زنان در این گروه‌ها با تمام توان و هستی خود وارد می‌شوند و به رهبر و مسؤولان گروه به شدت اعتماد می‌کنند. متأسفانه در اکثر موارد شاهد این هستیم که با آسیب‌های جدی در زمینه اعتقادی، روانی و حتی جنسی روبه‌رو هستند و در این شرایط به دلایل مختلف از شکایت و اظهار آسیب خود هراس دارند. با این وجود نمی‌توان آمار دقیقی در این زمینه داشت اما آن‌چه تحقیقات نشان می‌دهد این است که به‌طور قطع در سراسر جهان زنان حضور پررنگی در این فرقه‌ها دارند.

 

آسیب‌های پیروی از مکاتب عرفانی جدید در زنان و تأثیر آن در نهاد خانواده

او درباره تأثیر گرایش زنان به این مکاتب نوظهور در نهاد خانواده و تربیت فرزندان خاطرنشان کرد: زنان مهم‌ترین رکن نهاد خانواده هستند و خانواده مهمترین رکن سازنده جامعه است. از طرفی سردمداران استعمارگر عرفان‌های نوظهور به اهمیت نقش زنان در ایجاد تغییر و تحول جامعه پی‌ برده‌اند.

 

بنابر‌این برای جذب زنان، بیشترین سرمایه‌گذاری را داشتند و از هر راه ممکن به دنبال جذب حداکثری آنان هستند. از طرف دیگر آسیب‌های زنان در این زمینه بسیار دردناک است. عدم تعادل روانی مثل افسردگی‌های مزمن، اختلال دوقطبی و حتی خود‌کشی و… تنها بخش کوچکی از آسیب روحی زنان به شمار می‌رود. علاوه بر این آسیب‌های اعتقادی- بینشی و اجتماعی و گاهی آسیب اقتصادی در این زمینه مطرح است.

 

وقتی ستون اصلی خانواده متزلزل شود، به‌تبع آن همسر و فرزندان به شدت آسیب‌پذیر خواهند شد. ازهم‌پاشیدگی خانواده و بی‌توجهی به نیازهای فرزندان موجب زیر سؤال رفتن هویت خانواده می‌شود که البته این آسیب‌ها به سادگی هم قابل بازسازی و درمان نیست و تلاش بسیار می‌خواهد.

 

منبع: مهرخانه