به گزارش یزد بانو، به مناسبت ایام ماه محرم و افزایش فعالیت بانوان مداح یزدی در سطح استان، با یکی از بانوان مداح پیشکسوت استان یزد یک گفتگوی اختصاصی با موضوع آسیب های مداحی بانوان و تحریفات موجود در عزاداری های یزد را ترتیب دادیم.

هاجر رفیعی یکی از پیشکسوتان مداحی بانوان، مسؤول مجمع الذاکرین بانوان یزد و استاد مداحی مرکز جامع مداحی بانوان است.

خانم رفیعی فارغ التحصیل سطح 2جامعة الزهراست که به گفته خودش از ازدبیرستان کارمداحی راشروع کرده است و با ادامه تحصیل در حوزه علمیه، از همان سال اول کار تبلیغ دین و مداحی را در جمع بانوان یزدی شروع کرده است.

***

آدرس گرفتم و به یکی از محله ها که خانم رفیعی ویژه بانوان سخنرانی می کرد رفتم.وی درباره علل قیام عاشورا سخن می گفت.درباره فضایل حضرت امام حسین(ع) و مهربانی های حضرت درباره خانواده  مطالبی را بیان می کرد.

پس از پایان مراسم که با مداحی و سینه زنی بانوان که به اصطلاح در یزد" جوش زدن" می گویند؛ بانوان شرکت کننده در مراسم سؤالات خود را از وی می پرسیدند.

مجلس که خلوت شد از خانم رفیعی خواستم تا وقتشان را در اختیار ما قرار دهند.

***

یزدبانو: یک مداح زن در شرایط فعلی جامعه امروز نیازمند یادگیری چه تخصص هایی است؟

هم باید فنون مداحی  را یاد بگیرد و  هم باید سطح علم آنان بیشتر باشد.الان مثل قدیم نیست و سطح سواد مستمعین هم بالا رفته و بدون آموزش و مطالعه کسی نباید به خودش اجازه دهد که مداحی کند.

یزدبانو: آسیب مداحانی که بدون مطالعه ذکر مصیبت و یا مداحی می کنند چیست؟

آسیب  مداح  بدون علم بیشتر است. وقتی  علم نباشد دنبال سند روضه نمی رود و روضه را می خواند. از این طریق خرافات وارد روضه می شود؛وقتی مقاتل رابلد نباشد هرشعری را می خواند. در صورتی که شعر باید تطبیق با مقاتل داشته باشد .

مداح باید دوره های معرفت شناسی و امام شناسی را اموزش دیده بادشد که  آیا  این شعر در خور شأن  امام هست یا نه؟

یزدبانو:آیا جامعه مداحان و یا مرکز اموزش مداحی بانوان نیاز آموزشی یک مداح امروزی را برطرف می کند؟

دوره آموزشی در مرکز جامع مداحی حدود دو سال است که آموزش های گوناگونی از جمله تاریخ ،تجوید، مقاتل معتبر،قالبهای شعری ،حدیث و ...به فراگیران و علاقه مندان مداحی آموزش داده می شود که خود نیازمند مصاحبه جداگانه است.

یزدبانو:اگر بانوان مداح دارای تحصیلات حوزوی باشند چه تأثیری بر مخاطبان و یا نحوه مداحی آنان خواهدداشت؟

 مبلغ حوزوی کنار آن فن بیان و علمی که دارد سعی می کند با مطالعه برای مردم روضه بخواند. از تجوید و قرائت بهتری برخوردار است و در پایان جلسه می تواند به سؤالات و یا شبهات زنان جواب بدهد.

یزدبانو: سخن شما به کسانی که از قدیم مداحی می کرده اند و دوره های آموزشی را نگذرانده اند چیست؟

باید سطح علم خود رابالا ببرند و مخاطب شناسی بلد باشند.  مجلس شناس هم باشند یعنی اینکه در فلان محله و یا دانشگاه و مدرسه سطح سواد مخاطبان چقدر است و چه شعری را باید انتخاب کند؟

یزدبانو:روش ذکر مصیبت در مجالس زنان با توجه به نقشی که زنان در خانواده دارند چگونه باشد؟

مداحان سعی کنند ذکر مصیبت ها را تذکری و تربیت گونه بخوانند. اگر ذکر مصیبتی برای حضرت زینب(س) می خوانند که مردم اشک می ریزند باید در کنار آن فضایل و اهداف حضرت زینب(س) هم گفته شود.زنان باید بدانند که حضرت زینب (س) قبل از واقعه عاشورا مکتب داشتند و برای زنان تفسیر قرآن می گفتند و به عقیله بنی هاشم معروف بودند.

باید مداحان شخصیت پردازی کنند و شرایط فعلی زمان را هم مثال بزنند که بدون آموزش و مطالعه میسر نخواهد بود.

*تحریفات موجود در مجالس عزاداری بانوان یزدی و آیین های سوگواری ماه محرم

یزدبانو:با توجه به سابقه شما در تبلیغ و مداحی در یزد به نظر شما چه تحریفاتی در عزاداری بانوان یزدی مشاهده می شود که نیازمندنظارت و بصیرت افزایی است؟

1- متأ سفانه در برخی محلات مشاهده می کنیم که روضه "بی بی سه شنبه " را می خوانند و  منظورشان روضه حضرت زهرا (س) است در حالی که حضرت فاطمه(س) القاب به این زیبایی دارد که به نظر من این بی ادبی و جسارت است که بگوییم بی بی سه شنبه

2- پخت "آش زین العابدین بیمار" هم یکی دیگر از تحریفاتی است که در بین زنان رایج است و گذاشتن لقب" بیمار" برای امام سجاد بیشتر تحریف محسوب می شود. این امام عزیز در تنها در مقطع زمانی بیمار شدند و اگر ایشان در زمان عاشورا سالم بودند جهاد برایشان واجب بود.و اینکه ما بخواهیم برای همیشه امام را این گونه نشان دهیم یک جسارت است .

3- سفره های صلوات با نام " 14 هزار صلوات" یکی دیگر از نذورات زنان یزدی است که به واسطه تأکید بر اینکه همه جزئیات آن باید سبز باشد به نظر من نوعی تحریف است و من درآوردی است وگرنه کسی بر اصل صلوات ایرادی ندارد و همچنین نذورات دیگری که برخی همه لوازم موجود در آن و حتی پخت غذاهای آن را منوط به استفاده از رنگ خاص قرار می دهند درست نیست.

4- برگزاری روضه حضرت قاسم به ویژه در ششم محرم همراه با درست کردن" حجله قاسم" با گذاشتن حنا و سفیداب و غیره بر سر سفره یک تحریف آشکار است که باید برای مردم گفته شود و ریشه یابی شود.

شهید مطهری(ره) در کتاب حماسه حسینی خود بحث" حجله قاسم" را رد می کند و آن را یک تحریف می داند.

در کتب معتبر که واقعه کربلا را نقل می کنند از ازدواج حضرت قاسم(ع) سخنی گفته نشده است و اگر کمی بیندیشیم باید این سؤال را بپرسیم که پس عروس کیست؟ چرا نامی از همسر قاسم نیامده است؟

یزدبانو: چه باید کرد که این تحریفات گسترش پیدا نکند؟

ریشه یابی شود و اصل موضوع توسط مبلغین ذکر شود و علاوه بر نظارت باید نشست های تخصصی برای مبلغین و مداحان برگزار شود.