روز هشتم ربيع الاول سال 260 هجري قمري مصادف است با روز شهادت يازدهمين پيشواي شيعيان جهان، امام حسن عسكري(ع) است.اينك آن امام 28 ساله، در گوشه سامرا سر بر بالين شهادت مي گذارد.شش سال است كه بار سهمگين ولايت را بر شانه هاي استوار خويش حمل مي كند. آري او اين رسالت آسماني را در ژرفاي باور و در اعماق جان خويش، ثبت كرده است. اسارت و سكوت امام حسن عليه السلام باز هم در قصه حماسي او رقم خورده است. باشد تا خروش و فرياد حسيني اش، نصيب فرزندش مهدي(عج) شود. ايشان درهشتم ربيع الثاني سال 232 متولد گرديد. پدر گرامي آنحضرت امام هادي (ع) و مادرگرامي اش بانويي شايسته به نام "حديثه" مي‏‏باشد. نام مادرآنحضرت را سوسن و برخي "سليل" نيز گفته اند. القاب آن حضرت، عبارتند از "عسگري"، "نقي"، "زكي"، ابن‌الرضا (ع) و سراج. كنيه ايشان نيز "ابومحمد" است. مدت امامت آن حضرت 6 سال بود و دراين مدت كوتاه با سه نفر از خلفاي عباسي معاصر بود. شايد بتوان گفت كه هيچ يك از امامان (ع) همانند امام حسن عسكري (ع) در خفقان خلفاي عصر و در زندان‌ها نبوده اند، تا آنجا كه حتي در زندان، جاسوسي را بر ايشان گماشته بودند تا گفتار و رفتارشان را گزارش دهد. به دلائل ياد شده ذيل، فشار و اختناق در مورد پيشواي يازدهم فوق العاده شديد بود و از هر طرف او را تحت كنترل و نظارت داشتند: - در زمان امام حسن عسكري(ع)، شيعه به صورت يك قدرت عظيم در عراق درآمده بود و همه مردم مي‏ دانستند كه اين گروه به خلفاي وقت معترض بوده و حكومت هيچ يك از عباسيان را مشروع و قانوني نمي‏ داند، بلكه معتقد است امامت الهي در فرزندان علي (ع) باقي است و در آن زمان شخصيت ممتاز اين خانواده امام حسن عسكري(ع) بود. - از سويي ديگرشيعيان باتوجه به اينكه عنايت خاصي به امام حسن عسكري (ع) داشتند، اموال بسياري را به محضرشان مي‌رسانند، تا آنجا كه به عنوان مثال، آن حضرت يك بار صدهزار دينار (يعني صد هزار مثقال طلا) به يكي از دوستان و نمايندگان مورد اطمينانش به نام «علي بن جعفر هماني» دادند تا بين مستمندان و شيعيان در مراسم حج، تقسيم كند، بار ديگر صد هزار دينار براي او فرستادند و بار سوم سي هزار دينار براي او حواله كردند. -همچنين خاندان عباسي و پيروان آنان، طبق روايات و اخبار متواتر، مي‏ دانستند مهدي موعود (عج) كه تار و مار كننده كليه حكومتهاي خود كامه است، از نسل حضرت عسكري(ع) خواهد بود، به همين جهت پيوسته مراقب وضع زندگي او بودند تا بلكه بتوانند فرزند او را به چنگ آورده و نابود كنند. امام عسكري عليه‌السلام با وجود همه اين فشارها و نظارت‌ها و مراقبت‌هاي بي‌وقفه حكومت عباسى، يك سلسله فعاليت‌هاي سياسي و اجتماعي و علمي در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افكار ضداسلامي انجام مي‌داد كه از جمله مي توان به موارد زير اشاره كرد: 1ـ تشكيل حوزه علميه و كوشش‌هاي علمي و انقلاب فرهنگي. 2ـ ايجاد شبكه ارتباطي با شيعيان توسط پيك‌ها و نامه‌ها و تعيين نمايندگان و تلاش‌هاي آنها و ارتباط با آنها. 3ـ تلاش‌هاي سري و محرمانه سياسي. 4ـ پشتيباني مالي شيعيان از امام حسن عسكري (ع) و حمايت مالي آن حضرت از مستضعفان براي حفظ كيان تشيع. 5ـ تقويت و توجيه سياسي رجال و عناصر مهم شيعه و روحيه دادن به آنها و سفارش آنها به مقاومت و استقامت در برابر ستمگران. 6-استفاده گسترده از آگاهي غيبي براي جلب منكران امامت و دل‌گرمي شيعيان؛ 7ـ آماده‌سازي شيعيان براي دوران غيبت. امام حسن عسكري (ع) در راستاي اين اصول تا سر حد شهادت ايستادگي كردند و تحت شديدترين شكنجه‌ها و خفقان‌ها در زندان‌ها، خانه و بيرون خانه، رسالت خود را به جهانيان ابلاغ فرمودند. تاليفات امام حسن عسكري (ع): امام حسن عسكري (ع) در كنار كارهاي علمي، مجموعه‌هايي از تفسير، روايات، معارف اسلامي و عقايد را تاليف كردند. بعضي از اين مجموعه‌ها به صورت نامه‌هايي طولاني بود كه براي اشخاص مي‌فرستادند، به علاوه روايات بسيار در ابواب فقه و ساير علوم اسلامي توسط افراد مختلف، از آن حضرت نقل شده است. علامه سيدمحسن امين پنج مجموعه را تحت عنوان تاليفات امام حسن عسكري (ع) ذكر كرده كه عبارتند از: 1ـ تفسير معروف قرآن، منسوب به امام حسن عسكري (ع). 2ـ نامه آن حضرت به اسحاق بن اسماعيل نيشابوري، مذكور در كتاب تحف‌العقول. 3ـ مواعظ قصار، مذكور در كتاب تحف‌العقول. 4ـ رساله المنقبه، مشتمل بر اكثر احكام حلال و حرام (اين رساله در كتاب مناقب، ج 4، ص 424 با نام "المقنعه" ذكر شده است). 5ـ مكاتبات الرجال (كتاب اعيان الشيعه، ج 2، ص 41). سرانجام حكومت عباسي كه از نفوذ و معنويت امام عليه السلام در جامعه نگران بود به همان شيوة ديرينه متوسل شد و آن حضرت را پنهاني مسموم ساخت وبه شهادت رساند. آنحضرت در خانه خود در سامراء در كنار مرقد پدرش به خاك سپرده شد. . شهادت امام حسن عسگري (ع) برفرزند گرامي ايشان، حضرت امام زمان(عج) و تمام رهروان راه آن حضرت، تسليت باد. سخنان گهربار امام حسن عسگري (ع): - بهترين دوست و برادر، آن فردى است كه خطاهاى تو را به عهده گيرد و خود را مقصّر بداند. -مواظب باش از اين كه بخواهى شايعه و سخن پراكنى نمائى و يا اين كه بخواهى دنبال مقام و رياست باشى و تشنه آن گردى، چون هر دوى آن ها انسان را هلاك خواهد نمود. -تمام پليديها در خانه اي قرار داده شده و كليد آن دروغگويي است. - عبادت كردن به زيادي روزه و نماز نيست، بلكه (حقيقت) عبادت، زياد در كار خدا انديشيدن است. - هركس دوست و برادر خود را محرمانه موعظه كند، او را زينت بخشيده و چنانچه علنى باشد سبب ننگ و تضعيف او گشته است. - از ادب ـ و اخلاق انساني و اسلامي ـ نيست كه در حضور شخص مصيبت ديده و غمگين، اظهار شادي و سرور كند. - كسي كه متكبّر نباشد و موقع ورود به مجلس هر كجا جائي بود، بنشيند تا زماني كه حركت نكرده باشد خدا و ملائكه هايش بر او درود و رحمت مي فرستند. -از علائم و نشانه هاي تواضع و فروتني آن است كه به هر شخصي برخورد نمودي سلام كني.       منابع: سايتهاي حوزه- همشهري آنلاين – شبكه قرآن ومعارف سيما -رشد