خوشبختانه در سال ١۴٠٠ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب و ابلاغ شد که عملاً اجرای آن از سال ١۴٠١ آغاز شده است و بر اساس آخرین آمار رسمی اعلام شده در سال ١٣٩٩ نرخ باروی کشور ١/۶۵ بود که در سال ١۴٠٠ به ١/۵٨ کاهش‌یافته و تا سال ١۴٠٢ در پس اقدامات انجام شده، این نرخ با عدد ١/۵۴ ثابت ماند.این نکته را باید مدنظر قرارداد که روند کاهشی جمعیت طی فرایندی چندین ساله اتفاق افتاده و به یکباره رسیدن به نرخ جایگزین ممکن نیست، مخصوصاً که فرهنگ‌سازی، تسهیلگری و حمایت در این مقوله بسیار مهم است. بررسی وضعیت استان یزد در این حوزه طبق آمار ثبت‌احوال نیز نشان می‌دهد نرخ باروری در سال ١٣٩٩ میزان ٢/١٨ و در سال ١۴٠٠، میزان ٢/٠۴، در سال ١۴٠١، ١/٩٢ گزارش شده است که روند نزولی را در این سال‌ها طی می‌کرده که در سال ١۴٠٢ نرخ باروری به ١/٩۵ می‌رسد و بر اساس قانون برنامه هفتم نرخ باروری می‌بایست به میزان ٢/۵ فرزند ارتقا یابد.

لازم به توجه است که در استان یزد افزایش نرخ باروری را در حالی شاهد هستیم که در همین بازه، نرخ ازدواج کاهش و نرخ طلاق نیز افزایش داشته است که نرخ باروری در سال ١۴٠٢ نسبت به سال ١۴٠١ در کشور هم قابل‌توجه است و اینکه در ١۵ استان افزایش نرخ باروری در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ رقم خورده است که استان‌های خراسان جنوبی، هرمزگان، خوزستان، یزد، گلستان، کرمان، خراسان شمالی، قم، چهارمحال‌وبختیاری، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، قزوین، سمنان و اصفهان در این ردیف قرار دارند.

نگاهی به موالید استان یزد در طی سه سال گذشته نیز نشان می‌دهد که از سرعت تند نزولی شیب نمودار در سال ١۴٠١ کاسته شده است و در سال ١۴٠١ نسبت به سال قبل آن ٨٣٩ تولد کمتر داشتیم ولی در سال ١۴٠٢، ٢٠٠ تولد کمتر داشتیم که نشان از کاهش این میزان است.بررسی وضعیت شهرستان‌های استان یزد نیز نشانگر این موضوع است که در ۵ شهرستان ابرکوه، اردکان، اشکذر، بهاباد و مهریز روند صعودی موالید را شاهد بوده‌ایم و در شهرستان‌های یزد و میبد گزارش‌ها کاهش شیب تند نزولی موالید را نشان می‌دهد. وزارت کشور در گزارشی، موالیدی که هر سال در کشور برای هر استان جهت اینکه به تعداد موالید مطلوب برسند را ارائه کرده و می‌توانیم امیدوار باشیم که در چاله جمعیتی قرار نمی‌گیریم و جمعیت از وضعیت بحرانی نجات پیدا خواهد کرد و مقایسه موالید مطلوب و موجود استان نشان می‌دهد که در سال‌های ١۴٠١ و ١۴٠٢ با موالید مطلوب فاصله داریم و موالید مطلوب برای شهرستان یزد در سال ١۴٠۴ به میزان ١٢ هزار و ٩٧٨ تولد درنظر گرفته شده است.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری یزد در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس پیرامون این موضوع بیان کرد: در زمینه اجرای قانون جوانی جمعیت این موضوع نیاز به بررسی دارد که درصد پیشرفت و اجرای این قانون به چه میزان است و از دیگر سو بعضی از ظرفیت‌هایی که این قانون دارد مغفول مانده است.اسماعیل دهستانی خاطرنشان کرد: در بحث زمین برای خانواده‌های سه فرزند و بیشتر کار بسیار خوبی اتفاق افتاد و برای فرزندان اول و دوم، چهل میلیون تومان وام در نظر گرفتیم و در قانون تأکید شده که باید یک‌ماهه پرداخت شود اما زوج‌های جوانی که می‌توانند به بحث جمعیت کمک کنند، پنج تا شش ماه باید در نوبت وام چهل‌میلیونی باشند.

چندی پیش رئیس کمیسیون مشترک جوانی جمعیت نیز از کارشکنی برخی بانک‌ها در مسیر پرداخت وام ازدواج خبر داد و گفت: طبق گزارش وزارت اقتصاد، بانک‌های آینده، اقتصاد نوین، پاسارگاد و سامان کمتر از سهمیه خود وام ازدواج پرداخت کرده‌اند که این امر تخلف است.وی افزود: همچنین بانک‌های ملت، ‌مسکن، شهر و تجارت از زوج‌ها ٢ ضامن کارمند می‌خواهند این موضوع نیز خلاف بخشنامه است.مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری یزد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در این زمینه بیان کرد: هر چند قانون‌گذاری و فرهنگ‌سازی زیربنایی مؤثر در حوزه ازدواج و فرزندآوری است اما موانع پیشروی اجرای قانون و ترویج فرهنگ نیز باید در سطح ملی چاره‌جویی شود و متأسفانه امروز جوانان یزدی در صف وام ازدواج و فرزندآوری منتظر مانده‌اند و فرهنگ‌سازی بدون حل این مسائل جوابگو نیست.