به گزارش یزدبانو، وبلاگ طلیعه ظهور به مناسبت سالروز شهادت امام رضا(ع) نوشت :

آنچه براي بررسي در اين مقال انتخاب شده است، «برخوردهاي تربيتي امام رضا عليه السلام» است. به عبارت ديگر، اخلاق عملي امام در ارتباط با مردم، و برخوردهاي سازنده در اين بررسي، توجه عمده روي رفتارهاي اخلاقي آن حضرت با اشخاص است، نه سخنان و تعاليم اخلاقي آن حضرت كه در روايات منقول از ايشان مطرح مي‎باشد.

امامان شيعه عليهم السلام، اسوه و الگوي فكري، اعتقادي، عملي و اخلاقي هستند و راه نجات، در پيروي از آنان است و ائمه، در تمام جهات، راي ما مقتدا و نمونه و «امام»‎اند، در قول و فعل، در اخلاقيات و اجتماعيات، و بالاخره در همه چيز.

به فرموده امام علي عليه السلام:

«انظُروا اهل بيت نبيكم فالزموا سمتهم و اتبعوا أثرهم.(1)

از بين همه مسائل، حيات حضرت علي بن موسي الرضا عليهم االسلام و ابعاد گوناگون زندگي آن حضرت، بعد «اخلاقي» را براي بحث در اين مقال انتخاب كرده‎ايم.

آن حضرت، از نظر بعد روحي و معنوي، معجزات و كرامات، علوم و فضايل، مباحثات كلامي با پيروان فِرق و مذاهب، شيوه برخورد با سياستمداران و دولتمردان عباسي، ارتباط تشكيلاتي با شيعه و هواداران، مسأله ولايتعهدي مأمون، برخورد با گروه‎هاي مختلف اجتماعي، مكتب فقهي و اعتقادي، فعاليت سياسي و رهبري شيعه، و بسياري جنبه‎هاي ديگر شايسته بررسي دقيق و گسترده است، به خصوص كه در برخي از آنها كمتر كار منسجم و دقيق و مدوني انجام گرفته است.

برای ادامه مطلب کلیک کنید:

***

سبک زندگی امام رضا(ع)

عیون أخبارالرضا به نقل از ابراهیم بن العباس:

هرگزندیدم که امام رضا علیه السلام به کسی سخن تندی بگوید ، ویا پیش از آن که کسی سخنش تمام شود سخن او را قطع کند .

شاگر می توانست حاجت کسی را برآورد ، هرگز او را دستخالی برنمی گرداند ؛ هیچ گاه در برابر کسی پای خود را دراز نمی کرد ، وچنانچه کسیدر حضور او نشسته بود ، تکیه نمی کرد .

هرگز ندیدم که به یکی از غلامان وخدمتکارانش ناسزا بگوید ؛ هرگز ندیدم که آب دهان بیندازد ، ویا هنگام خندیدن قهقهه سر دهد ،بلکه خنده اش تبسّم بود .

هرگاه سفره اش را پهن می کرد غلامان وخدمتکاران خود وحتیدربان [و] مِهتر اسبان را با خود سر سفره می نشاند

عیون أخبارالرضا

***

كجايي مرد خراساني؟

صدايش از پشت در  مي آمد. 

دستش را از لاي در آورد بيرون . يك كيسه ي پر از طلا .

ـ اين ها را بگير و برو ، نمي خواهم ببينمت .

گرفت و رفت . 

پرسيدند :"خطايي كرده بود؟"

گفت :"نه،اگر مرا مي ديد خجالت مي كشيد."

(برگرفته از کتاب « آفتابِ هشتمين» از مجموعه کتب 14 خورشید و یک آفتاب)

***

سبک زندگی  پیامبر اکرم (ص) از زبان امام رضا (ع)

علاوه بر قرآن کریم که بارها از رسول خدا(ص) نام برده و او را دارای، خلق عظیم، ، رئِوف و رحیم، ، اسوه حسنه و... معرفی می‌کند، ائمه (ع) هم در باره ویژگی های نبی مکرم اسلام (ص) سخنان ارزنده ای بیان داشته اند.
عقیق:در این نوشتار با هم مروری کوتاه خواهیم داشت به برخی از سخنان امام علی بن موسی الرضا(ع) درباره شخصیت پیامبر مکرم اسلام (ص). یکی از بیانات امام علی بن موسى الرضا(ع) درباره نام محمد و احترام به شخصیت آن حضرت است. ایشان می فرمایند: اذا سمیتم الولد محمداً فاکرموه و اسعوا له فی المجالس و لا تقبحوا له وجهاً ؛ چون فرزندی را محمد نامگذاری نمودید او را گرامی بدارید و در مجالس برای او جا باز کنید و بصورت زننده و ناهنجار با او مواجه نشوید .(1)

و در بیانی دیگر در همین مورد می فرمایند: ما مِن مائدةَ وُضِعَتْ فَقَعَدَ عَلَیها مَن اسمه محمّدٌ أو أحمدُ إلاّ قُدِّس ذلکَ المنزِلُ فی کُلِّ یَومٍ مَرَّتَین؛ هیچ سفره‌ای گسترده نمی‌شود که بر آن اشخاصی با نام محمد یا احمد باشند، مگر آنکه آن منزل روزی دو بار مورد تقدیس قرار می‌گیرد.(2)

امام رضا (ع) همچنین درباره عظمت نام محمد و برکات آن می فرمایند: لا یَدْخُلُ الفَقْرُ بَیْتاً فِیه اسمُ محمّدٍ أو أحمد أو علیٍّ أو الحسنِ أو الحسینِ أو جَعْفَرَ أو طالب أو عبداللهِ أو فاطمة مِنَ النساء ؛؛ فقر وارد خانه‌ای نمی‌شود که در آن، این نام‌ها باشند: محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله، و از زنان فاطمه.(3)

امام رضا(ع) درباره جایگاه پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) به نقل از آن حضرت می فرماید: قال رسول الله(ص):یا علی، خلق الناس من شجر شتی، و خلقت أنا و أنت من شجرة واحدة، أنا أصلها، و أنت فرعها و الحسن و الحسین أغصانها... فمن تعلق بغصن من أغصانها أدخله الله الجنة..؛ ای علی ! مردم از درختهای مختلف آفریده شده اند ولی من و تو از یک درخت آفریده شده ایم . من ریشه آنم و تو تنه آن، و حسن و حسین، شاخه هایش و دوستدارانمان، برگ های آن اند. هر کس به چیزی از آن درختْ چنگ زند، خداوند عزوجل او را وارد بهشت می کند.(4)
و در روایتی دیگر امام رضا (ع) چگونگی صلوات بر پیامبر(ص) را متذکر شده اند.ابن اَبى نَصْر می گوید خدمت امام رضا(ع) عرض کردم که بعد از نماز چگونه صلوات و سلام بر حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله باید فرستاد؟ امام رضا(ع) در جواب فرمود مى گوئى : اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا رَسُولَ اللّهِ وَرَحْمةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مُحَمَّدَبْنَ عَبْدِاللّه اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خِیَرَةَاللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یاحَبیبَ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا صِفْوَةَ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَمینَ اللّهِ اَشْهَدُ اَنَّکَ رَسُولُ اللّهِ وَاَشْهَدُ اَنَّکَ مُحمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللّهِ وَاَشْهَدُ اَنَّکَ قَدْ نَصَحْتَ لاُِمَّتِکَ وَجاهَدْتَ فى سَبیلِ رَبِّکِ وَعَبَدْتَهُ حَتّى اَتاکَ الْیَقینُ فَجَزاکَاللّهُ یا رَسُولَ اللّهِ اَفْضَلَ ما جَزى نَبِیّاً عَنْ اُمَّتِهِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مَحَمِّدٍ و آلِ مُحَمِّدٍ اَفْضَلَ ما صَلَّیْتَ عَلى اِبْراهِیمَ وَ آلِ اِبْراهیمَ اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ
سلام بر تو اى رسول خدا و رحمت خدا و برکاتش. سلام بر تو اى محمد بن عبدالله سلام بر تو اى برگزیده ی خدا سلام بر تو اى حبیب خدا سلام بر تو اى انتخاب شده ی خدا سلام بر تو اى امین (وحى) خدا. گواهى دهم که تو پیامبر خدایى و گواهى دهم که تویى محمد بن عبدالله و گواهى دهم که به راستى تو براى امتت خیرخواهى کردى و در راه پروردگارت جهاد کردى و او را پرستش کردى تا یقین (یعنى مرگ) به سراغت آمد. پس پاداشت دهد خدا اى رسول خدا بهترین پاداشى که از طرف امتى به پیغمبرشان دهد. خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد بهترین درودى که بر ابراهیم و آل ابراهیم فرستادى که همانا تو بسیار ستوده و بزرگوارى.(5)
امام رضا (ع) همچنین فرمود: اِنّا اَهلُ بَیْتٍ نَرى وَعدَنا عَلَینا دَینا کَما صَنَعَ رَسولُ اللّه‏ِ(ص)؛ ما اهل بیت، وعده‏ هاى خود را براى خودمان، بدهى و دِین حساب مى‏ کنیم، چنانکه رسول اکرم(ص) چنین مى‏ کردند. (6)
امام رضا(ع) همچنین در موضع تبیین مقام امامت و جایگاه ولایی حضرت رسول اکرم (ص) فرمود: «امامت در نسل ابراهیم(ع) باقی بود و یکی بعد از دیگری نسل به نسل آن را به ارث می بردند تا اینکه پیامبر اسلام(ص) وارث آن گردید. خداوند می فرماید: «انّ اولی الناس بابراهیم للذین اتبعوه و هذا النبی والذین آمنوا والله ولی المؤمنین» و این امامت، خاص حضرت رسول (ص) بود که به امر خدا- به همان وجه که خداوند واجب فرموده بود- به عهده علی(ع) قرار داد و سپس در آن دسته از نسل حضرت علی (ع) که برگزیده بودند و خداوند علم و ایمان به ایشان داده، قرار گرفت... این امامت در اولاد علی (ع) تا روز قیامت خواهد بود.» (7)
امام رضا (ع) درباره رسول خدا(ص) فرمود: إن رسول الله (ص)یوم القیامة آخذ بحجزه تعالى ونحن آخذون بحجزه نبینا وشیعتناآخذون بحجزتنا ثم قال: والحجزة النور وقال فی حدیث اخر: معنى الحجزة: الدین . رسول خدا(ص) در قیامت به دامان خداوند چنگ می زند و ما به دامان پیامبرمان و شیعیان ما نیز به دامان ما چنگ می زنند . سپس فرمد: مراد از دامان نور است و در حدیث دیگر فرمود: دامان به معنی دین است. (8)
و در پایان پاره ای از خصوصیات اخلاقی پیامبر (ص) از زبان امام رضا (ع) را یاد آور می شویم.امام رضا(ع) به نقل از پدران گرامی خویش به نقل از امام مجتبی (ع) می فرماید: کانَ رَسولُ اللّه صلى الله علیه و آله فَخْما مُفَخَّما... یَتَـکَلَّمُ بِجَوامِعِ الکَلِمِ فَصْلاً لا فُضولَ فیهِ و لا تَقصیرَ.دمثا، لَیْسَ بِالجافى و لا بِالْمَهینِ تَعظُمُ عِنْدَهُ النِّعْمَةُ و اِنْ دَقَّت لا یَذُمُّ مِنها شَیئا غَیْرَ اَنَّهُ کانَ لا یَذُمُّ ذَواقا و لا یَمدَحُهُ و لا تُغضِبُهُ الدُّنْیا و ما کانَ لَها، فَاِذا تُعوطىَ الحَقّ لَم یَعْرِفهُ اَحَدٌ، و لَم یَقُمْ لِغَضَبِهِ شَى ءٌ حَتّى یَنتَصِرَ لَهُ... ؛ 
رسول اکرم(ص) (در نظرها) با شکوه و بزرگوار بودند... سخنانى کوتاه، جامع و بى چون و چرا مى گفتند بدون کم و زیاد، نرم خو و مهربان بودند، در حق کسى ظلم نمى کردند، کسى را خوار نمى شمردند، نعمت را اگر چه کم بود، بزرگ مى دانستند و چیزى از آن را نکوهش نمى کردند، از مزه غذا نه بد مى گفتند و نه تعریف مى کردند، دنیا و آنچه به آن مرتبط است ایشان را خشمگین نمى ساخت و هرگاه حقى ضایع مى شد، احدى را ملاحظه نمى کردند و چیزى باعث رفع خشمشان نمى شد، تا آن که حق را حاکم سازند. (9)