Skip to Content

یاداشت یزدبانو / یک تاریخ قابل تأمل:

پنجم فروردین سالروز خروج رسمی ایران از پیمان ننگین سنتو


انقلاب اسلامی سرفصلی جدید در تاریخ ایران و جهان و دنیای اسلام بازکرد و تمام معادلات ابرقدرتهای جهان را بر هم زد چیزی که تا پیش از آن شاید به فکر کسی خطور نمی کرد.

به گزارش خبرنگاریزدبانو، پنجم فروردین، سالروز خروج رسمی ایران ازپیمان استعماری سنتو درسال  1358است شاید بارها درتقویم تاریخ جریان این واقعه درکشوررا برایمان بازگوکرده باشند؛ نمی دانم تا آخرجریان را گوش کرده ایم یا نه ولی عدم یادسپاری و یا لااقل تازگی مطلب برای عده ای نشان ازعدم توجه دقیق دارد.


اما خوب درست است که همه ما وارد همه جزئیات و جریانات تاریخی نشده ایم  و آن را مو به مو ازحفظ نیستیم ولی برخی ریز شدن ها درلا به لای صفحات تاریخ لازم است که حداقل با هویت دینی و ملی خود آشنا شویم  و سوابق تمدن فرهنگی و دینی  و مبارزاتی خود  و سوابق دشمنان خود و علت دشمنی هایشان با خود را بدانیم.

* سوابق تاریخی برای آینده قابل تأمل وعبرت هستند

اما برخی چیزها را همه می دانیم؛ حتی اگرسنمان هم به برخی ازجریانات تاریخی قد ندهد ولی برخی چیزها را اکنون می بینیم که در تاریخ هم چنان سابقه عجیب و طول و درازی دارد که تازه مطالعه تاریخ محکمترش هم می کند آن چیزی که عینیتش را الان هم می بینیم مثل دشمنی شیطان بزرگ، فریبکاری استعمارپیرو..چیزهایی که ازبچگی گوشمان با آن آشنا شده است ولی حالا تازه داریم می فهمیم که چه بده بستانهای ناجوانمردانه ای دراین کشورتوسط بیگانگان انجام شد!

*کشوری که برای عبوربیگانه پل پیروزی شده بود!

حمله متفقین تاریخش به شهریور1320 شمسی می رسد، کشورایران درهجوم و اشغالگری ناجوانمردانه بیگانگان طبق آنچه ازاسناد تاریخی برمی آید با ارتشی ضعیف و سرانی وابسته چنان دست به دست شد که درمدت کوتاهی حدود چند ماه دوام آورد والبته چند روزه به هم ریخت!

بیشترین ضربه را هم مردم عادی خوردند زیرا این کشوردررساندن کمکهای متفقین درجنگ جهانی دوم به اتحاد جماهیرشوروی به پل پیروزی معروف گردید پلی که البته برگرده مردم سوارشده بود!

براستی شاه وابسته این مملکت درطول حکمرانی اش برای دفاع ازاین مملکت چه تدابیری اندیشیده بود و چه ارتشی و چه سربازانی ساخته بود که قدرت دفاع از مردم  و مملکتشان را دربرابر زیاده خواهی استعمارگران و مستکبران نداشتند؟!

* جولان غرب و آمریکا درایران زمان متفقین با تکیه برحکام دست نشانده

این کمکها با اشغال ایران توسط متفقین و با استفاده ازراههای آهن و شوسه انجام شد والبته مقررشد که شش ماه پس ازپایان جنگ اشغالگران ازایران خارج شوند اما این وسط گرچه آمریکا و انگلیس با زیرکی واطمینان به وابستگی رژیم حاکم برایران به غرب قوای خود را تخلیه کردند!!

اما روسها ضمن تحریک عوامل دست نشانده خود درایران چون حزب توده و..حاضر به خروج نشدند البته با فشارآمریکا مجبور به ترک کشور شدند که بعد مشخص شد تجزیه ایران  و یا اشغال دائمی آن مثل برخی کشورهای اروپای شرقی همواره ازاهداف فرمانروایان شوروی بوده است.

* اهمیت استراتژیک ایران موجب طمع غرب شده بود

بله این تخلیه زیرکانه قوای انگلیس و آمریکا که ذکرشد جزیک ترفند نبود زیرا با توجه به اهمیت استراتژیک ایران و نیازشدید اروپا و آمریکا به منابع عظیم طبیعی ایران چون نفت و گاز، غرب درصدد برآمد که هرجور شده است ایران را ازمتحدین خود کند!

* کشاندن ایران با بهانه حفظ آن به سوی معاهده ای ننگین

حالا بشنوید ازجریان این دست دوستی درازکردن ! حریف برای ضربه زدن مترصد فرصت است وانعقاد پیمان نظامی بغداد میان ترکیه وعراق درپنجم اسفند 1334 زمینه را آماده کرد و سرانجام دولتهای انگلیس، پاکستان و ایران به ترتیب درپانزده فروردین، اول مهر و دوازدهم آبان همان سال به این پیمان پیوستند.


بنیانگذاران این پیمان درابتدا آن را یک اتحادیه نظامی برای جلوگیری ازگسترش نفوذ کمونیسم که آن روزها با ظاهر ضد استعماری خود جایگاه مطلوبی درمیان ملتهای جهان سوم یافته بود قلمداد کردند.


اما عمراین پیمان طول نکشید زیرا عبدالکریم قاسم با کودتایی حکومت عراق که وابسته به انگلیس بود را سرنگون کرد و با اعلام جمهوری دراین کشور؛ وی به طور رسمی خروج خود را از پیمان بغداد اعلام کرد و دراین شرایط با خروج عراق مرکز پیمان به آنکارا انتقال یافت و با وساطت آمریکاییها نام آن به پیمان مرکزی  یا سنتو تغییر یافت.
 

سه عضو پیمان بغداد یعنی ایران، ترکیه و پاکستان با کمک آمریکا و برای حفظ منافع غرب با هم متحد شدند و سنتو را که درحقیقت پرکننده خلأ موجود میان سیتو و ناتو بود را بوجود آوردند و بدین ترتیب حلقه محاصره غرب پیرامون شوروی سابق تکمیل شد.

* خشم مردم و روحانیت ایران ازاتحادیه های غارتگر 
ایرانیان چون همیشه خشم خود را ازایجاد چنین اتحادیه هایی که منابع کشور را دراختیاربیگانگان قرارمی داد ابراز کردند  و یکی ازاعضای فداییان اسلام نخست وزیر حسین علاء را که قصد سفر به بغداد برای امضاء پیمان ننگین بغداد را داشت درمسجد سلطانی تهران تررکرد .

حسین علاء درجریان این تررفقط مجروح شد و با رفتن به بغداد پیمان را امضاء کرد ولی پیوستن به آن اتحادیه، خشم مردم  و روحانیت را درپی داشت که با برپایی مجالس بسیار و انتشاربیانیه ها آشکار شد.

*هشدارشهید نواب صفوی به خطرپیمانهای ننگین برای دنیای اسلام
شهید نواب صفوی طی یک اعلامیه شدید اللحن اعلام کرد که مصلحت مسلمین دنیا پیوستن به هیچ یک از دو بلوک نظامی جهان و پیمانهای دفاعی نیست بلکه آنها باید برای حفظ تعادل نیروهای دنیا و استقرار صلح وامنیت، یک اتحادیه دفاعی و نظامی مستقلی تشکیل دهند.


آیین نامه پیمان سنتودربرگیرنده نظریات آمریکا، و شامل همکاریهای اقتصادی، سیاسی، نظامی واطلاعاتی می شد و یکی ازمواد آیین نامه، تشکیل کمیته ضد خرابکاری بود که درحقیقت دستورالعمل برای سرکوب هرحرکت ضد استعماری به شمار می رفت.
 

موقعیت استراتژیک ایران و تسلط این کشوربر خلیج فارس و تنگه هرمزبر اهمیت سنتو افزوده بود؛ به همین دلیل ایران به عنوان یکی ازارکان اصلی قدرت آمریکا درمنطقه درآمده و با پذیرش وظیفه ژاندارمی، قدرت برترمنطقه شد.

* قرارداد ننگینی که ایران را لانه جاسوسان بیگانه می کرد
به بهانه اجرای قراردادهای سنتو، آمریکا با گسیل نظامیان خود به داخل ارتش ایران، کشوررا به پایگاه دید بانی وجاسوسی خود علیه شوروی سابق درآورد و درزمانهای لازم ازارتش ایران درجهت پیشبرد اهداف مختلف خود درگوشه و کنار جهان استفاده می کرد.
 

کنترل چاههای نفت منطقه و استفاده حد اکثری ازگذرگاههای دریایی و راههای زمینی این کشورازدیگراهداف عمده آمریکا وغرب ازاین پیمان بود .

* پیروزی جمهوری اسلامی ایران پایانی بر پیمانهای ذلت بار

سرانجام با پیروزی انقلاب اسلامی درایران، جمهوری اسلامی با تکیه برسیاست نه شرقی و نه غربی بی درنگ ازپیمان سنتو خارج شد و این معاهده  ننگین ازهم گسست.

انتهای پیام/
 




رای شما
میانگین (0 آرا)
The average rating is 0.0 stars out of 5.


ویژه زنان ویژه زنان

نکات خانه داری نکات خانه داری