وی به نظریه دیگری مبنی بر این که خیلی ها معتقدند نباید به مقوله جمعیت کمی فکر شود، بلکه باید به آن کیفی نیز نگاه کرد، اشاره می کند. محزون در پاسخ به کسانی که معتقد به این گفته هستند،می گوید: «الان در کشور ما امید به زندگی به 73 سال رسیده است. سطح آموزش دو برابر شده و سرانه تولید ناخالص داخلی که از طرف un منتشر شده طی سی سال اخیر یک و نیم برابر افزایش داشته است. بنابراین در پاسخ به این گروه باید گفت ما به مقوله جمعیت کیفی هم می نگریم.»

محزون در تکمیل صحبت هایش می گوید: «اگر چه ما تأکید داریم قابلیت مدیریت کمی و کیفی جمعیت درما وجود دارد، اما باید به نگرش های مذهبی خود در این مورد نیز رجوع کنیم. امام(ره) در ابتدای انقلاب از جمعیت 150 میلیونی صحبت می کردند. مقام معظم رهبری نیز طی سخنان اخیر خود به روشنی بر این جمعیت 150 میلیونی که اتفاقاً پتانسیلش را هم در کشور داریم، تأکید داشته و فرمودند: هر برنامه ای در راستای کنترل جمعیت باید بعد از تحقق این جمعیت 150 تا 200 میلیونی صورت پذیرد.»

برخی از کارشناسان جمعیتی معتقدند که ابعاد خانوار ایرانی دیگر کمتر از 3 نفر نخواهد شد، چرا که اکثر خانواده ها بنا به نگرش های اجتماعی، مذهبی و سنتی جامعه حداقل یک بچه را طلب می کنند.بنابراین مخروط هرم جمعیتی کشور که در دهه 60 قاعده اش پهن بوده به مرور زمان ممکن است استوانه ای شکل شود. در حالت استوانه ای شکل میزان موالید ثابت و با میزان مرگ و میر برابری دارد. بنابراین لحظه بحران در دوردست است. به هر جهت اغلب کارشناسان به وجود یک فرصت یکی و دو دهه ای برای خروج از پیامدهای کاهش نرخ رشد جمعیت کشور معتقدند.

در این فرصت باید هم پتانسیل های اشتغال زایی و ازدواج جوانان را توسعه داد و هم برای خیل دهه شصتی هایی که می روند وارد دوره میانسالی و سالمندی شوند، برنامه ریزی هایی صورت گیرد. از سوی دیگر با تغییر نگرش ها باید هنجار تک فرزندی را شکست و به جای آن چند فرزندی را الگوی رایج جامعه قرار داد.

داوود شعبانیان جامعه شناس از دانشگاه قم برای افزایش نرخ رشد جمعیت راه حل هایی دارد. وی می گوید:« گام اول این است که یک نگاه جامعی نسبت به مسایل اقتصادی و معیشتی جامعه داشته باشیم.
باید بیشتر مشاغل از حالت پشت میز نشینی خارج و به سمت خدماتی شدن بروند. در مشاغل خدماتی استخدام بیشتر نیروهای جوان امکان پذیر است. در توزیع امکانات کشور باید تجدیدنظر ضرب الاجلی داشته باشیم. هرچه مهاجرت بیشتر شود، انگیزه های فرزندآوری جوانان کمتر خواهد شد. ضمن این که در کلان شهر تهران که اغلب آپارتمان نشینی و زندگی در یک آپارتمان 60متری را پذیرفته اند، نمی توان انتظارداشتن بیش از یکی و دو فرزند را داشت. هرچه جمعیت جوان کشور در شهرستان ها سکونت پیدا کنند، مسکن بزرگ تر و مناسب تر ممکن تر است. به ویژه اگر برنامه های حمایتی در شهرستان ها توسعه بیابد.»

همایون قسمتی روانشناس خانواده از خطه کردستان ضمن تاکید بر این موضوع که سن باروری مناسب برای خانم ها زیر سی سال است و اگر زوجین فرزندآوری را به تاخیر بیندازند از سن طلایی فرزندآوری فاصله می گیرند، می گوید: «ق ن تک فرزند اتفاقی بیفتد این حقیقت تلخ وجود دارد که بچه کاملا تنها شده و بدون پشتوانه باقی می ماند.»دیمی ها همیشه این ترس وجود داشت که اگر یک فرزند داشته باشند، ممکن است بر حسب سرنوشت اتفاق ناگواری برای تک فرزندشان رخ دهد و اینجاست که اگر مادر از سن فرزندآوری خارج شده باشد، دیگر فرصتی برای جبران نخواهد بود. البته چون اصولا نرخ مرگ و میر در گذشته بالا بوده خانواده ها انگیزه زیادی برای داشتن بچه های بیشتر داشته اند. باید این نگرش‌های اجدادی احیا شود.

این روانشناس خانواده ادامه می دهد: «لوس بودن تک فرزندها هم آسیب روحی روانی دیگری است که نحوه تربیت بچه های تک فرزند را تهدید می کند. وابستگی شدید فرزند به والدین باعث می شود که این بچه ها استقلال نسبی کمتری نسبت به بقیه بچه ها در زندگی داشته باشند.بچه های تک فرزند چون دائما در تعامل با والدین بزرگسال خود هستند، به نحوی احساس می شود که فرصت بچگی کردن از آنها گرفته می شود و خیلی زود پا به دنیای بزرگسالان می گذارند. بچه های تک فرزند روحیه انتقادپذیری ندارند و نمی توانند عکس العمل قدرتمندانه ای در برابر سختی ها و مشکلات زندگی خود در آینده داشته باشند.»

گالیا توانگر

انتهای پیام/